Bizarre situatie bijstandsbudget

Die gemeenten hadden immers een paar jaar eerder aan het Rijk beloofd dat ze in vijf jaar tijd het aantal bijstandsuitkeringen met 25 duizend omlaag zouden brengen. De eerste paar jaar ging dat ook goed, maar nu zien de sociale diensten de rijen voor de balies rap langer worden.

Het aantal bijstandsuitkeringen is sinds het uitbreken van de crisis snel toegenomen, sneller dan de werkloosheid. En die extra uitkeringen, redeneert het ministerie, moeten de gemeenten dan maar zelf betalen. Dat die stijging werd veroorzaakt door een ongekende economische crisis die niemand had voorzien, in elk geval niemand bij de Nederlandse overheid, jammer dan. Afspraak is nu eenmaal afspraak.

Na een reeks vergeefse gesprekken hierover met de vorige minister en de nieuwe staatssecretaris, Paul de Krom, lijken gemeenten zich nu bij de korting te hebben neergelegd. Maar via een omweg krijgen ze alsnog gelijk.

Tegelijk met de afspraak om het aantal uitkeringen te verminderen, is een soort reddingsmechanisme ingebouwd: als een gemeente toch veel meer bijstand moet verstrekken dan waarop was gerekend, dan kan die gemeente achteraf extra geld aanvragen bij een onafhankelijke commissie. Als die commissie oordeelt dat de gemeente er niks aan kon doen, dan krijgen ze meer geld. En dat doen gemeenten nu massaal. Nog interessanter: ze krijgen nog allemaal gelijk ook.

Er is dus een bizarre situatie ontstaan: de minister (en nu de staatssecretaris) houden vol dat gemeenten zelf moeten betalen voor de uitkeringen, omdat ze nu eenmaal zelf een (achteraf domme) afspraak hebben gemaakt.

Tegelijk oordeelt een groepje deskundigen onder auspiciën van datzelfde ministerie dat de gemeenten er niks aan kunnen doen en dat ze recht hebben op extra geld. Dat geld komt grotendeels uit het budget van alle gemeenten samen, dus ook degenen zonder tekorten draaien er nu voor op. Dit verhaal verdient nog een staartje.