Berg en Dal zet in op minder valide toerist

Uitgerekend de gemeente Berg en Dal zet in op zorgtoerisme. Zoals de gemeentenaam al doet vermoeden gaat het er heuveltje op heuveltje af; niet meteen een mekka voor de rolstoelgebruiker.

Sylvia Fleuren kent de landschappelijke karakteristiek van haar gemeente; en als wethouder toerisme weet ze als geen ander dat de voor Nederland bijzondere omgeving in belangrijke mate de reden is dat toeristen naar Berg en Dal komen. Maar ook: dat datzelfde landschap voor minder validen juist een barrière kan vormen.

Dat moet anders, dacht Fleuren enkele jaren geleden. ‘Gastvrijheid zit in ons DNA én we hebben enkele grote zorginstellingen en ouderencentra in de bossen zitten. Dan zijn we het alleen al aan onze stand verplicht om ons natuurlijk schoon ook te ontsluiten voor mensen met de een of andere beperking. En voor ouderen die minder ter been raken.’

Dikke bandenrolstoelen
Hoe pak je dat aan? Fleuren geeft het in onbruik geraakte boemellijntje tussen Groesbeek (deel van Berg en Dal) en Kranenburg (D.) als voorbeeld. Daar kun je sinds een jaar of tien de ‘draisine’ pakken: een trapfiets per spoor, met zadels voor de twee mensen die trappen en tussen hen in twee zitplaatsen voor passagiers. De draisine wordt binnenkort aangepast zodat ook rolstoelers meekunnen. Tweede voorbeeld zijn ‘de dikke bandenrolstoelen’ waarmee de Millingerwaard ontsloten raakt voor mensen die minder makkelijk kunnen struinen.

Als het aan Fleuren trekt dezelfde doelgroep ook vaker de heuvelachtige helft van Berg en Dal in. Ook daar per fiets. ‘De e-bike heeft ook bij ons een boost aan het toerisme gegeven. Die techniek is natuurlijk ook in te zetten voor minder validen.’

Voorbeeldfunctie
Berg en Dal heeft een fonds waaruit wordt bijgedragen aan dergelijke initiatieven. Zodat ze van de grond komen. Uiteindelijk moeten ze zichzelf bedruipen. Twee jaar geleden was 20.000 euro gereserveerd om zorgtoerisme aan te wakkeren. ‘Startkapitaal’, zegt Fleuren: ‘Inmiddels hebben we een veelvoud uitgegeven, alleen al aan ambtelijke ondersteuning.’

Want zorgtoerisme gaat om meer dan landschap ontsluiten. Het gaat ook om voorzieningen ontsluiten: hotels, B&B’s, campings, zwembaden, plus de openbare ruimte (bijvoorbeeld invalideparkeerplaatsen), inclusief (‘voorbeeldfunctie’) gemeentelijke gebouwen als buurtcentra en sporthallen. Kan iedereen alles bereiken en is iedereen eenmaal binnen van alle gemak voorzien?

Naast ‘Iedereen doet mee’ is er een economische beweegreden. Je richten op deze groep brengt volgens de wethouder de regio en in het bijzonder ondernemers geld in het laadje. Fleuren (CDA) wijst op het potentieel: ‘Nederland telt 3,3 miljoen mensen met een fysieke handicap. Daar komen de Vlamingen en het Duitse achterland hier dan nog bij.’

Winstmarges
Berg en Dal liet twee jaar geleden een rapport over toerisme maken. Daaruit bleek dat de winstmarges in de sector klein zijn en dat Berg en Dal minder uit toerisme haalt dan toerisme-regio’s als Gulpen-Wittem en Zandvoort. Die hebben meer verblijfsrecreatie, wat meer opbrengt dan dagrecreatie, en bovendien meer verblijf in het duurdere segment. Die kant moet het op. En, beveelt het rapport aan: richt je op specifieke doelgroepen, met zorgtoerisme als actiepunt. Ondertussen laat Berg en Dal met vijf buurgemeenten waaronder Nijmegen een zorgmakelaar opereren tussen hoteliers en zorgvragers, om de vakantie net zo gerieflijk te maken als thuis.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 14 van deze week (inlog)