Arjan van Gils: marathonloper in frontlinie

Arjan van Gils verhuist op 1 juni als gemeentesecretaris van Rotterdam naar Amsterdam. ‘Ik verlaat absoluut geen zinkend schip.’

Is het geen raar moment om te vertrekken. Net nu een reorganisatie is aangekondigd, waarbij 2450 ambtenarenbanen verdwijnen?
‘Het komt nooit uit. Ik werk hier meer dan zeven jaar. Het is het einde van mijn benoemingstermijn na de tweede verlenging. Ik zou hoe dan ook vertrekken. Maar er liggen plannen en daar kan mijn opvolger uitvoering aan geven. In Amsterdam zal ik ook te maken krijgen met hervormingen en bezuinigingen.’

U verlaat het zinkende schip, zeggen sommigen.
‘Dat is onzin. Rotterdam is geen zinkend schip. De gemeente voegt zich in grote voortvarendheid en doorpakkend naar de nieuwe omstandigheden. Ik zou zeggen: dat zouden meer gemeenten moeten doen!’

Waar bent u het meest trots op in uw periode in Rotterdam?
‘We zijn als gemeente veel meer dienstverlenend geworden voor burgers en bedrijven. De veiligheid in de stad is ook verbeterd en we werken beter samen en meer als een geheel.’

En waar bent u het minst trots op?
‘Ik vind dat we onze snelheid van handelen meer kunnen opvoeren. Dat is een taak van zowel het bestuur, de ambtenaren als de politiek. Handelingssnelheid is in deze tijd bepalend. Daar hadden we meer aan kunnen doen.’

Wat heeft u geleerd als gemeentesecretaris in Rotterdam?
‘Veel ambitie hebben voor de stad. Fleur aan de stad geven met passie. Je moet ook bescheiden zijn en anderen aan de bal laten. Dat is nu meer dan ooit belangrijk. Je bent betaler en bepaler.’

De OR was deze week nogal kritisch. Er is geen coherent strategisch personeelsbeleid. U moet zeker in deze tijd meer geld en aandacht besteden aan de uitvoering van goed werkgeverschap. Hoe reageert u op de kritiek?
‘Ik herken en deel hun zorg. Er moeten veel aantallen vertrekken in korte tijd en er zijn al veel vertrekken geweest. Sommige raadsleden roepen te gemakkelijk dat er 2500 ambtenaren uit moeten. Aan de andere kant zeg ik: wat is goed werkgeverschap? Gaat dat om aankomende talenten binnen te halen of zittende talenten te laten doorstromen of mogelijkheden voor ouderen? Ik vind het een leuk doel om samen te bepalen wat te doen, wat eerst moet en wat belangrijk is. Een toetsingskader maken om elkaar op af te rekenen is weerbarstig in de praktijk. Want wat doe je zelf en wat doet de werkgever? Er zijn verschillende patronen. Het gaat in een grote gemeente als Rotterdam om veel verschillende types: van hoogopgeleide GGD’ ers tot de mensen van de Roteb. Wat is in deze situatie goed werkgeverschap? Dat is een intensief debat.’

Ziet u de overstap naar Amsterdam als een promotie?
‘Het is wel de hoofdstad. Iets groter dan Rotterdam. In die zin is het wel een promotie. Ik ben zeer vereerd. Of iemand vanuit Rotterdam in Amsterdam kan functioneren zal de tijd moeten leren, maar ik ken veel voorbeelden waar zo’n overstap goed is gegaan, zoals van de Kunsthal naar het Rijksmuseum. Maar ook bij het Concertgebouw en bij de brandweer zitten mensen vanuit Rotterdam.’

Wat ziet u in Amsterdam als grootste uitdaging?
'Ook daar moeten we meer doen met minder middelen. Een meer wendbare en flexibele organisatie maken zonder te veel in te boeten op de kwaliteit. Dat geldt ook voor gebieden als ict, huisvesting en bedrijfsvoering.'

Wat voor persoon kunnen Amsterdamse ambtenaren verwachten?
'In ieder geval een volhouder. Ik ben namelijk een marathonloper. Ik heb een politieachtergrond, dus houd ik ervan om in de frontlinie te staan. Ik wil weten wat de buitenwereld van ons merkt en houd me bezig met hoe de gemeente zich naar buiten toe presenteert: de uitvoering en het imago.'

Is dit uw laatste klus?
'Dat moet je nooit zeggen. Ik ga er met volle energie tegenaan. Ik begon in Enschede. Na deze periode heb ik drie gemeenten gehad als gemeentesecretaris. Een boeiende tijd. Daarna zien we wel. Ik word eerder onrustig als ik weet wat ik over 5 jaar doe, dan rustig.'