Eisen extra info bij aanvraag bijzondere bijstand mag

Gemeenten mogen bij een aanvraag voor bijzondere bijstand bij schuldenbewind aanvullende informatie over een plan van aanpak eisen voordat zij een aanvraag in behandeling nemen. Dat oordeelt de Centrale Raad van Beroep (CRvB) in een Enschedese zaak. De uitspraak is opvallend omdat de CRvB daarmee een streep door een eerdere eigen uitspraak zet.

Documenten niet op tijd

De betrokkene staat sinds 2015 onder schuldenbewind kreeg tot zijn verhuizing naar Enschede bijzondere bijstand van de gemeente Coevorden om dat bewind te betalen. Toen de schuldenaar naar Enschede verhuisde en daar bijzondere bijstand aanvroeg, wilde die gemeente het verzoekschrift aan de rechtbank, het verzoekschrift voor onderbewindstelling en het plan van aanpak voor het schuldenbewind inzien. De schuldenaar leverde die documenten niet op tijd aan waarop de gemeente de aanvraag buiten behandeling stelde.

Noodzaak

De rechtbank oordeelde dat de gemeente de schuldenaar bijzondere bijstand moet verlenen. Daarbij beriep de rechter zich op een uitspraak van de CRvB uit 2017 waarin werd geoordeeld dat de opgevraagde stukken niet nodig zijn om de noodzaak van de bijzondere bijstandsverlening aan te tonen. Die toets wordt al afgenomen door de kantonrechter die uiteindelijk het bewind uitspreekt. Ook vond de rechtbank dat de stukken niet nodig waren om te beoordelen in welke vorm de bijzondere bijstand verstrekt moet worden, zoals de gemeente Enschede betoogt. Daarvoor zou volgens de rechtbank ook een gesprek met de cliënt of de bewindvoerder volstaan.

Tekortschietend besef

De Centrale Raad van Beroep wijst er nu op dat bijzondere bijstand onder artikel 48, lid 2 van de Participatiewet als lening kan worden verstrekt als iemand op verwijtbare wijze - ‘door tekortschietend besef’ in juridisch jargon - in de problemen is geraakt. ‘Een plan van aanpak als hier aan de orde kan nodig zijn voor de beoordeling van een aanvraag om bijzondere bijstand voor de kosten van bewindvoering’, stelt de CrVB, die vindt dat het plan van aanpak zowel ‘een analyse van de ontstane schuldenproblematiek’ als ‘de daarop te treffen maatregelen’ kan bevatten en daarom van belang is voor de beoordeling van de aanvraag.

Behandeling of ondersteuning

‘Ook kan het plan van aanpak uitwijzen dat sprake is van aan de schulden ten grondslag liggende problematiek waarbij van betrokkene kan worden verlangd dat deze zich in verband met die problematiek laat behandelen of ondersteunen’, aldus de CRvB. ‘Ik ben natuurlijk blij met deze uitspraak’, laat wethouder Arjan Kampman (schuldhulpverlening, PvdA) van de gemeente Enschede weten. ‘Fijn dat we het toch goed deden. Het is ook een mooie stap om de kwaliteit van de bewindvoering te verbeteren.’