Ranomi zwemt op varkensvet

Een zwembad verwarmen met varkenskadavers. In Eindhoven wordt gestaag gewerkt aan de energie-ambities. Het gasverbruik is door de innovaties gedecimeerd.

Lichte geur van varkens
In de catacomben van het Pieter van den Hoogenband Zwemstadion in Eindhoven is het flink warm. Er hangt een ‘heel lichte geur van varkens’, beaamt Marc Bax. Hij is hoofd technische zaken van Nationaal Zwemcentrum De Tongelreep dat in totaal vier baden beslaat en met een totale inhoud van twaalf miljoen kubieke meter water tot de grootste zwemcomplexen van Europa behoort.

Perfecte brandstof
De warmte voor al dat water wordt gemaakt door een forse scheeps­motor die op het varkensvet bioline draait. ‘Het zijn de allerlaatste restjes vet die bij destructiebedrijf Rendac in Son worden geperst uit varkenskadavers’, zegt Bax. Sinds de BSE-crisis mag het vet niet meer in veevoer worden gebruikt. ‘Nu is het een perfecte brandstof.’ De tank­wagens hoeven slechts enkele kilometers te rijden om het brandbare goedje in een grote ondergrondse tank te pompen.

Warmte is een bijproduct
De scheepsmotor produceert sinds 2008 liefst 17 miljoen kiloWattuur elektriciteit per jaar. ‘Drie miljoen is voor onszelf, de rest gaat als groene stroom terug naar het net en is goed voor 4.200 Eindhovense huishoudens’, zegt Arie Heesterbeek, hoofd van de sector Sport & bewegen van Eindhoven. De warmte, een bijproduct van de motor, wordt helemaal benut voor verwarming van het zwemwater en de binnenlucht van de zwemzalen. Zelfs de warmte van de uitlaatgassen van de scheepsmotor wordt terug­gewonnen. De leidingen zijn vrijwel allemaal over de gehele lengte geïsoleerd met steenwol en soortgelijk materiaal. Al die warmte wordt zuinig ingezet. Wedstrijdzwemmers als Ranomi Kromowidjojo die hier veelvuldig trainen, prefereren 27,2 graden, recreatiezwemmers badderen in 31 graden. 

Gasverbruik gedecimeerd
Het gasverbruik in het bad is door de innovaties gedecimeerd. Goed voor het milieu en eveneens goed voor de portemonnee van de wethouder Financiën. Ingrijpen in de energievoorziening loont want de sector Sport & bewegen slokt ruim de helft van de gemeentelijke energiekosten op. En er is meer. De golfslagmachine in het pretzwembad start langzaam op en gaat langzaam uit. De besparing komt overeen met het energieverbruik van dertien huishoudens, zo bleek. Dergelijke frequentiesturing zit op alle grote gemeentelijke energie-installaties waardoor bijna een kwart van het elektriciteitsverbruik wordt bespaard.

Een laatste snufje in het Pieter van den Hoogenband Zwemstadion betreft de filters die verontreinigingen uit het zwembadwater halen. Bax: ‘Die filters slibben langzaam dicht. We spoelen ze schoon door de stroomrichting om te draaien. Dat spoelwater hergebruiken we om de circa honderd toiletten hier door te spoelen. Doordat er chloor inzit, scheelt het ook weer wc-blokjes.’

Eigen energieverbruik volgen
Energiecoördinator Michel Gies tovert achter zijn pc de ene na de andere sheet tevoorschijn. Hij kan zien wat het kwartierverbruik is van de lichtmasten op veld twee van hockeyclub Eindhoven die op sportpark Woensel resideert. Waarom stoken ze de kleedkamers eigenlijk ´s nachts, zo vraagt Gies zich af als hij enkele staafdiagrammen ziet. Eerdaags krijgen zes sportclubs een inlogcode waarmee zij hun eigen energieverbruik kunnen volgen. Volgens Gies is er nu al sprake van een competitie-element tussen de sportverenigingen om hun verbruik en daarmee ook hun directe kosten naar beneden te krijgen. De gemeente heeft geïnvesteerd in maar liefst 525 slimme energiemeters die dergelijke monitoring mogelijk maken.