Woonlasten vooral hoger door reinigingsheffing

De gemiddelde gemeentelijke woonlasten bedragen dit jaar 603 euro per huishouden. Absoluut gezien zijn ze het laagst in Alkmaar (474 euro) en het hoogst in Utrecht (704 euro). Vijf gemeenten verlagen de woonlasten. De grootste daling vindt plaats in Nijmegen (-5,1 procent). ‘We stonden vorig jaar op de tweede plaats en de raad vond dat te hoog. Daar hebben we gehoor aan gegeven en nu staan we ergens in de middenmoot’, zegt wethouder Financiën Peter Lucassen (SP). Het ozb-tarief werd bevroren en de afvalstoffenheffing minder kostendekkend gemaakt. Twintig kilometer noordelijker, in Arnhem, stijgen de woonlasten het hardst (+10,5 procent).

 

De stijging van de woonlasten komt bijna voor de helft door verhoging van de reinigingsheffing. Dat blijkt uit het Belastingoverzicht grote gemeenten 2009, een onderzoek dat het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) jaarlijks uitvoert in de 36 grote gemeenten. In 2009 maakt de onroerendezaakbelasting (ozb) gemiddeld 35 procent van de gemeentelijke woonlasten uit, reinigingsheffingen en rioolrecht nemen respectievelijk 43 en 22 procent voor rekening.

 

Inflatie

 

De gemiddelde ozbtarieven - gecorrigeerd voor de waardeontwikkeling - stijgen voor woningen met 2,9 procent en voor niet-woningen met drie procent. Dat is ruim boven de inflatie, want die bedraagt in 2009 naar verwachting 1,5 procent. Amsterdam rekent het laagste, Arnhem het hoogste tarief als percentage van de woningwaarde. Gemiddeld brengt de ozb in de grote gemeenten 210 euro per inwoner op.

 

Gemeenten mogen sinds vorig jaar zelf hun ozb-tarieven bepalen, zolang ze maar binnen de door het kabinet gestelde grenzen blijven. Voor dit jaar heeft het kabinet bepaald dat de macro-opbrengst van de ozb niet meer dan 6,1 procent hoger mag zijn dan in 2008. Aanvankelijk was die norm op 4,9 procent gesteld: de som van de trendmatige groei van het bbp (twee procent) en de prijsontwikkeling van de nationale bestedingen (2,9 procent). Maar vooruitlopend op de vrijstelling van precario voor ondergrondse infrastructuur van nutsbedrijven is de norm vast opgetrokken tot 6,1 procent. De totale stijging van de ozb-opbrengst in de grote gemeenten bedraagt 3,9 procent en ligt dus ruim onder die macronorm.

 

Giga-verschil in prijs rijbewijs

 

Een inwoner van Deventer betaalt meer dan twee keer zoveel voor een (nieuw) rijbewijs als een inwoner van Venlo. Deventer brengt ruim 63 euro in rekening, Venlo nog geen dertig euro. Gemiddeld bedragen de kosten voor een rijbewijs 45 euro. Dat is 2,7 procent meer dan vorig jaar. In alle gemeenten ging de prijs omhoog, het meest in Breda. De burger in Deventer is het duurst uit. Alleen medisch geïndiceerden en 65-plussers hoeven er de helft minder te betalen. Volgens hoofd burgerzaken Frank Hiddinga is er sprake van ‘een historisch gegroeide prijsstelling’.

 

Ook voorgaande jaren zat de gemeente in de top-drie van duurste gemeenten. In 2007 kreeg Deventer -net als een paar ander dure gemeenten - van minister Eurlings (Verkeer en Waterstaat) het vriendelijke verzoek het tarief te verlagen. Dat verzoek is door de politiek verantwoordelijken in Deventer echter genegeerd. ‘De opbrengsten dekken nog steeds de kosten die we bij Burgerzaken maken niet volledig af’, zegt Hiddinga. Hij sluit evenwel niet uit dat Eurlings uiteindelijk een maximumtarief zal voorschrijven voor rijbewijzen.

 

‘Wie hier wat mee opschiet, is onduidelijk’, stelt Coeloonderzoeker Maarten Allers. ‘De gemeenten met de hoogste tarieven maken niet per se de hoogste kosten. Vermoedelijk rekenen ze minder kosten aan de paspoortverstrekking of de verstrekking van bouwvergunningen, of hanteren ze een lagere kostendekking. Gemeenten zullen de kosten ergens moeten verhalen. Goedkopere rijbewijzen of lagere bouwleges leiden vermoedelijk tot hogere leges elders.’

 

Een paspoort blijkt in vrijwel elke gemeente even duur. Vrijwel overal kost het 49 euro. Dat is het wettelijke maximum. Hiervan is 22 euro voor het rijk en 27 euro voor de gemeente. Gemiddeld is een paspoort dit jaar 2,3 procent duurder dan in 2008.

 

Zwolle vraagt hoogste prijs voor GBA-uittreksel

 

Een uittreksel uit het bevolkingsregister - de gemeentelijke basisadministratie (gba) - kost in Zwolle bijna drie keer zoveel als in Emmen. Een Emmenaar betaalt 5,45 euro, een Zwollenaar 14,45 euro.

 

Gemiddeld kost een uittreksel uit het bevolkingsregister negen euro, dat is zo’n vier procent meer dan vorig jaar. In alle gemeenten stijgt de prijs dit jaar. Haarlem verhoogt de leges voor het gewaarmerkt afschrift met liefst 33 procent. De vergoeding die een gemeente vraagt voor het verstrekken van een uittreksel uit de gba mag de begrote kosten niet overstijgen. Anders dan bij paspoorten gelden er voor rijbewijzen en gba-uittreksels geen maximumtarieven.

 

Prijsverschillen tussen gemeenten kunnen samenhangen met bijvoorbeeld verschillen in doelmatigheid, verschillen in de mate van kostendekkendheid of verschillen in service (avondopenstelling of niet, korte of lange wachttijd voor het loket). In principe mogen de geheven rechten niet meer dan kostendekkend zijn, maar dit geldt niet voor elk tarief afzonderlijk, zodat kruissubsidiëring mogelijk is.

 

Grootste stijgers en dalers ozb woningen

 

 

 
Prijs rijbewijs
In euro's. De rode lijn geeft het gewogen gemiddelde weer.

 

 

 

Ontwikkeling woonlasten 2008-2009
In procenten. De rode lijn geeft de gemiddelde mutatie weer.

 

 

Prijs uittreksel bevolkingsregister
In euro's. De rode lijn geeft het gewogen gemiddelde weer.

 

 

Bron: Belastingoverzicht grote gemeenten