Weinig steun voor spreiden coffeeshops

De gemeenten rondom Eindhoven voelen weinig voor de kabinetsplannen om coffeeshops regionaal te spreiden. Ze willen dat éérst de achterdeurproblematiek (teelt, aanvoer en handel) rond coffeeshops wordt opgelost. Vorige week maakte het kabinet bekend dat het kleinere gemeenten wil subsidiëren die bereid zijn een coffeeshop ‘over te nemen’ van een aangrenzende grote stad. Die gemeenten kunnen extra geld krijgen, bijvoorbeeld voor handhaving.

De komende twee jaar is hiervoor zes miljoen euro beschikbaar. Gedacht wordt aan een pilot in de regio Eindhoven. Die stad heeft vijftien coffeeshops, Helmond heeft er eentje. De negen aan Eindhoven grenzende gemeenten hanteren de nul-optie: geen coffeeshops.

Achterdeur

Wat de meeste burgemeesters van de buurgemeenten betreft blijft dat voorlopig ook zo, blijkt uit een telefonische rondgang (alleen de gemeente Eersel was niet bereikbaar voor commentaar). ‘Aan twee jaar geld heb ik niks’, reageert Hans Gaillard, VVD-burgemeester van het aan Eindhoven grenzende Son en Breugel (15.000 inwoners). ‘Als zo’n coffeeshop eenmaal komt, blíjft die ook en zal ik dus ook langer dan twee jaar moeten handhaven.’

Gaillard is er ook nog niet van overtuigd dat spreiden van coffeeshops de problemen vermindert. Volgens hem ligt het probleem vooral aan de achterdeur, rond de teelt en de handel in drugs. ‘Meestal wordt geredeneerd: concentreer de problemen zodat ze beter te beheersen zijn. Vijftien achterdeuren op één plek zijn beter te controleren dan allemaal verschillende achterdeuren in de hele regio.’ Toch erkent Gaillard dat ‘iedereen in de regio moet helpen om de problemen op te lossen, en dat gaan we ook doen’.

CDA-burgemeester Rianne Donders- de Leest van de gemeente Geldrop-Mierlo (38.000 inwoners) heeft een soortgelijk verhaal. ‘Zolang de problematiek aan de achterdeur niet is geregeld, staan wij niet te springen om de coffeeshops te spreiden. We zijn in de regio al een tijd in gesprek om oplossingen te bedenken voor die achterdeur en het criminele circuit rond coffeeshops, en als het zover is, hebben we een nieuwe situatie. Maar tot die tijd willen we hier in de regio geen coffeeshops, zo hebben we onderling afgesproken. En we hebben best oog en gevoel voor de problemen van Eindhoven, maar een stad heeft natuurlijk ook veel meer middelen om daarmee om te gaan’, aldus burgemeester Donders.

Haar collega Paul Verhoeven van Heeze-Leende (15.000 inwoners) laat weten dat de spreiding van de coffeeshops ‘niet de kern van het probleem is’. Volgens hem is de achterliggende criminaliteit van de cannabisteelt het hoofdprobleem, ‘dat zou het onderwerp van gesprek moeten zijn. En daar zijn reeds goede suggesties voor gedaan, die in Den Haag geen gehoor vinden’. De VVD-burgemeester is ‘niet onder de indruk van de voorstellen’ van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij ziet dan ook ‘geen aanleiding om de nullijn los te laten’.

Voordeur

In Oirschot krijgt het kabinetsplan al evenmin een warm onthaal. ‘Geen enkele gemeente staat te juichen als er een coffeeshop komt’, aldus burgemeester Ruud Severijns (PvdA). ‘Anderzijds is er sprake van een regionaal probleem, ook ónze inwoners gebruiken cannabis, kleinere gemeenten kunnen zich dus niet aan de problematiek onttrekken. Maar een oplossing moet dan wel echt een oplossing zijn.’

En daar schort het aan, aldus de burgemeester van de 18.000 inwoners tellende plaats. ‘In gemeenten als Roozendaal en Bergen op Zoom vormt de voordeur het probleem: de stroom aan toeristen die hun drugs komen kopen. Maar in onze regio ligt dat anders, hier is de achterdeur juist het grote probleem’, analyseert ook Severijns.

‘Rondom Eindhoven kampen we met de verwevenheid van coffeeshops met criminaliteit, de hennepteelt, het witwassen. Daar hebben we veel meer last van dan van iemand die met een paar grammetjes te veel de coffeeshop verlaat. Er gebeurt tot nu toe niets met het Eindhovense voorstel van vorig jaar om een experiment te houden met gereguleerde aanvoer. En het kabinetsvoorstel voor spreiding lost de problemen ook niet op.’

Pilot

Burgemeester Yvo Kortmann (CDA) van de gemeente Best (30.000 inwoners): ‘Ik ben er op voorhand niet van overtuigd dat spreiding leidt tot vermindering van de problematiek. Vergelijk het maar met de woonwagenproblematiek: spreiding heeft daarbij de problemen maar deels opgelost.’

Ook Waalre (16.000 inwoners) loopt niet warm. ‘We zijn geen voorstander van spreiden en als we hierover iets besluiten, doen we dat regionaal in goed overleg, niet elke gemeente in zijn eentje’, meldt VVD-burgemeester Henri de Wijkerslooth via een woordvoerder.

De grootste buur van Eindhoven, het 43.000 inwoners tellende Veldhoven, houdt zich op de vlakte. ‘Eindhoven en Helmond willen deze pilot graag. Wij willen eerst weten wat die precies behelst en dan denken we graag mee’, laat VVD-burgemeester Jack Mikkers via een woordvoerster weten.

PvdA-burgemeester Willem Ligtvoet van Nuenen (22.000 inwoners) laat schriftelijk weten dat ‘het jongste regeringsstandpunt regionaal besproken wordt’. Een verdere discussie vindt hij op zich ‘wel zinnig, gelet op de resterende achterdeurproblematiek’.