Waterschappen zijn politiek

Vorige week stond in Binnenlands bestuur een interview met een hoogheemraad uit Hollands Noorderkwartier waarin hij het a-politieke karakter van de waterschappen bejubelt. Ik ben het daar fundamenteel mee oneens. Uiteraard is het fijn dat in de waterschapsbesturen – veel meer dan in bijvoorbeeld de landelijke politiek – de inhoudelijk discussie centraal staat en het minder over de vorm gaat. Dat neemt echter niet weg dat wat er in de waterschappen gebeurt hartstikke politiek is.

Je hoeft de krant maar open te slaan en je ziet de grote zorgen over droogte en de risico’s van piekbuien, over de slechte waterkwaliteit en het tegengaan van bodemdaling. Hoe we deze grote vraagstukken te lijf gaan in de waterschappen doet ertoe. Gaan we als waterschap veel meer doen om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan door ons proactief te bemoeien met goede ruimte ordening of vinden we dat we daar niets van mogen vinden? Zetten we veel meer in op natuur herstel om de doelen uit de Kaderrichtlijn water wel te halen of laten we de waterkwaliteit op haar beloop omdat we onszelf als louter een uitvoeringsorgaan zien? Gaan we de waterpeilen vaststellen op grond van wat goed is voor de natuur en het klimaat of op basis van de wens van de grondgebruiker? En gaan we via de belastingen de vervuiling meer belasten, de lasten eerlijker verdelen en alle burgers met een smalle beurs (ook studenten en zzp’ers) recht geven op kwijtschelding of vinden we dat we als waterschappen daar niet mee hoeven te doen?

Als Water Natuurlijk politicus weet ik wel welke keuzes ik zou willen maken. En dat geldt ook voor de politici die namens de VVD of BBB in het waterschapsbestuur komen. Zij zullen op tal van onderwerpen andere keuzes maken. En dat hoort bij een volwassen democratie. Zolang we met elkaar het oog op de bal houden en dus hard op de inhoud debatteren en de onderlinge verhoudingen goed houden worden onze besluiten alleen maar beter bediscussieerd en wordt het voor de kiezer duidelijker waar de politieke partijen – wat dat zijn het allemaal, anders zouden ze niet meedoen aan de verkiezingen -  voor staan. Zeggen dat de waterschappen niet politiek zijn, dat is pas politiek. Dat is namelijk vaak een argument dat gebruikt wordt om de bestaande belangen te verdedigen. Maar het bestaande belang is lang niet altijd het algemeen belang. En zeggen dat het waterschapsbeleid eigenlijk te technisch is, is een belediging van de kiezer. De uitvoering is misschien soms technisch, maar de belangen die op het spel staan zijn juist helemaal niet technisch.

Kortom: de keuzes die de waterschappen maken zijn dus hartstikke politiek. Het zijn stuk voor stuk belangrijke vraagstukken die veel burgers dagelijks raken. Daarom ben ik blij dat er vanaf maart minder macht ligt bij de geborgde zetels en meer bij de kiezers, want er valt volgende week dus echt iets te kiezen. Wie stelt dat de waterschappen niet politiek zijn leeft echt nog in een ander tijdperk!

Jaap van der Heijden, algemeen bestuurslid in Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden namens Water Natuurlijk (GroenLinks/D66)