Waterschappen pleiten voor landelijk PFAS-verbod in 2026

Vooruitlopend op een mogelijk Europees verbod moet Nederland al in 2026 een landelijk PFAS-verbod hebben. Daarvoor pleiten diverse waterschappen, die een brandbrief naar het Rijk opstellen. Het idee hiervoor kwam uit het Brabantse waterschap De Dommel en steeds meer waterschappen sluiten aan.

Noodkreet

‘Dit is een laatste noodkreet. De tijd van praten en verschuilen achter een toekomstig Europees verbod is voorbij’, zegt Judith Lammers van de Partij voor de Dieren. In De Dommel werd haar voorstel om een brandbrief te schrijven unaniem aangenomen. Inmiddels hebben Brabantse Delta, Rijnland, Schieland en de Krimpenerwaard, Rivierenland, Hollandse Delta en De Stichtse Rijnlanden zich hier ook achter geschaard. ‘De situatie verslechtert met de dag en de Europese KRW-doelstellingen rondom waterkwaliteit raken steeds verder uit zicht. De gifkraan moet nu eindelijk eens dicht.’ PFAS is een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen, die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid en het milieu.

Landelijk PFAS-verbod

De Europese Unie werkt, op initiatief van onder meer Nederland, aan een Europees PFAS-verbod. Dit duurt echter zeker nog een paar jaar. De waterschappen vinden dat Nederland al eerder een landelijk verbod moet hebben. Ze roepen de betrokken ministeries op om uiterlijk 1 januari 2026 te zorgen voor een verbod op de productie van PFAS, op het lozen van zulke stoffen door bedrijven die commerciële producten maken, en een im- en exportverbod voor niet-essentiële producten die PFAS bevatten.

Waterkwaliteit

De Unie van Waterschappen ‘deelt de frustratie over de aanhoudende aanwezigheid van PFAS in ons milieu’. De koepelorganisatie kijkt volgens een woordvoerder ‘welke aandachtspunten zo'n brandbrief’ zou moeten bevatten. ‘We zien de schadelijke risico's van PFAS voor de waterkwaliteit en volksgezondheid, en erkennen dat er nog steeds te weinig voortgang wordt geboekt op internationaal niveau. Het is duidelijk dat er meer actie nodig is om dit probleem effectief aan te pakken.’

Staat is nalatig

De PvdD wil dat de waterschappen een juridische procedure aanspannen als het Rijk uiterlijk 1 januari 2025 niet met een concreet actieplan is gekomen. Geen enkel waterschap heeft dat nog willen vastleggen in een motie. ‘Het is ook nogal wat om als ene overheid de andere te dagvaarden’, aldus Lammers. ‘Maar niet als je weet dat de Staat nalatig is. Waterschappen hebben daar last van, zowel financieel als moreel. Het is onze kerntaak om voor schoon water te zorgen. Dat lukt niet als de gifkraan open blijft staan.’