Volgens brandbrief ontbreekt urgentie in klimaatbeleid Amsterdam

De klimaatrapportage van onze gemeente laat zien dat we de 60 procent CO2-reductie in 2030, die als ambitie in het coalitieakkoord staat, niet gaan halen als het beleid dat er nu staat zou worden uitgevoerd. Amsterdam is voor een groot deel afhankelijk van andere stakeholders, van met name het rijk en bedrijven. Puur als gemeentelijke organisatie kunnen we heel ver komen met onze eigen CO2-reductie, maar daarmee bereik je natuurlijk niet die 60 procent reductie binnen de stad zelf. Die brief doelt op de urgentie die ontbreekt in de huidige gang van zaken.

Volgens mij is de boodschap dat Amsterdam wat steviger naar buiten moet treden, harder moet lobbyen en laten horen dat het op deze manier niet goed gaat. Uiteindelijk staat of valt de energietransitie met maatschappelijk draagvlak. Deze brief laat zien dat die draagvlak er is. Hij geeft een zetje in de rug om als Amsterdam het gesprek te openen.

We zijn benaderd door mensen van het internationale stedennetwerk waar we in zitten: zij vinden dit een interessante manier om aandacht te vragen voor het feit dat de transitie niet snel genoeg gaat. Je kunt gaan staken of op tafels klimmen, maar dit is ook een methode.

Dat vind ik moeilijk om te zeggen. Ik weet niet in detail waar de Amsterdamse invloed zit op de reductie van dat percentage CO2-uitstoot. Dat komt doordat elk onderdeel van de gemeente een eigen bijdrage levert aan de klimaataanpak. Binnen de gemeente kijken juristen welke juridische ruimte er is om meer circulair te werken en worden aanbevelingen gedaan aan het rijk en andere partijen. Zo zullen er ook behoeften zijn vanuit mobiliteit, het sociaal domein of energiegemeenschappen: hoe kun je bijvoorbeeld private initiatieven toegang geven tot het energienetwerk? Overal zitten regels aan vast. Ik kan niet precies zeggen waar die belemmerend zijn, maar we moeten met elkaar in gesprek gaan: waarom halen we die doelstellingen niet?

Ik denk dat die missie net als de brandbrief laat zien dat het nu niet werkt. Dat die EU-missie hoog inzet met ‘2030’ is wellicht om de urgentie te laten zien. Je moet in de communicatie hierover wel zorgen dat je de lachers niet over je heen krijgt: ‘klimaatneutraal in 2030 is onzin.’ In de communicatie moet je wel duidelijk maken dat in de huidige Amsterdamse context klimaatneutraal-zijn in 2030 een utopie is. Dat jaartal nemen als startpunt van hernieuwde gesprekken zal niet serieus worden genomen. Het gaat ons vooral om de versnelling.

Er zijn 112 steden binnen en buiten de EU die in het kader van die EU-missie een individueel klimaatcontract gaan opstellen. In die lokale contexten wordt gekeken hoe je zo snel mogelijk klimaatneutraal wordt. Zo krijg je informatie uit al die steden die op enigszins dezelfde manier naar de energietransitie kijken. We krijgen de kans om op andere manieren met de Europese Commissie samen te werken, om te kijken naar andere eisen op het vlak van wet- en regelgeving of naar eisen ten aanzien van transparantie bij toeleveranciers. Het ligt voor de Europese Commissie voor de hand om steden samen te brengen en met de koplopers in Europa te tonen wat wel en niet werkt.

We merken dat er te veel tegenkrachten zijn. Dan kom je bij de lobby bij de Europese Commissie: er zijn veel sectoren die baat hebben bij het systeem zoals het nu is. Bij het niet-transparant maken van productieketens en hun uitstoot, bij een belastingsysteem dat zich niet richt op grondstoffen maar op arbeid. Dat zijn fundamentele keuzes die de huidige situatie in stand houden. Het zou nog mooier zijn als zo’n brandbrief binnen een multinational was geschreven in plaats van binnen een gemeente die toch al voor wil lopen op klimaatbeleid. Maar deze brief helpt alsnog om aandacht te vragen.