Van de bodem af

In het artikel ‘We zitten nu op de bodem’ wordt ingegaan op de teruggelopen stedenbouwkundige capaciteit van met name gemeenten. De oorzaken hiervan worden helaas minder scherp uit de doeken gedaan. Alleen door oorzaken goed te kennen, kan in de toekomst worden bijgestuurd. De bezuinigingen zijn slechts een indirecte aanleiding geweest.

Bezuinigen betekent keuzes maken, maar waarom vielen dan stedenbouwkundigen structureel en op veel plekken overboord? Marktpartijen zijn ook kostbaar en vergen tijdrovende begeleiding. Ik beleefde dat wethouders de hoofdrol speelden in het afkalvingproces. Met grote regelmaat vonden zij hun eigen stedenbouwkundige(n) te eenzijdig, langzaam, eigenwijs of zelfs te integraal. Kortom: lastig. Hierbij komt nog de lage dunk die wethouders - in het algemeen - hebben van hun ambtenaren. Ik maakte overigens zonder uitzondering mee, dat de ambtenaren de afbouw van stedenbouwkundige capaciteit zeer betreurden.

Marktpartijen hebben een andere performance, interessante referentieprojecten en aanlokkelijke eerste beelden. Zij worden niet lastig gevallen door talrijke ‘overige zaken‘ waarover ambtenaren hun tijd moeten verdelen. Bij producten van gerenommeerde stedenbouwkundige bureaus lijkt de politieke acceptatie van nieuwe plannen gemakkelijker. Tenslotte hebben wethouders vooral baat bij stedenbouwkundige successen in de looptijd van hun politieke bestaan. Kort geleden meldde Binnenlands Bestuur bovendien nog dat wethouders veel liever zaken doen met externe consultants dan met hun ambtelijke top.

Goed opdrachtgeverschap begint bij eigen kennis en kunde op het stedenbouwkundige vlak. Er dient dan ook te worden gewerkt aan herstel van een basiskwaliteit van stedenbouwkundige expertise in gemeenteland. Verder moet in de ‘driehoek’ tussen overheid (ambtenaren), markt en wethouders een evenwichtiger interactie worden gecreëerd. Altijd moet centraal staan wat de bijdrage van een project aan de stad als geheel is en niet de exploitatieopzet alleen.

Rob de Ruiter, Streaming Projects