Met megapomp hoeft peil IJsselmeer niet omhoog

Gemeenten rond het IJsselmeergebied hoeven niet langer te vrezen dat het waterpeil de komende eeuw met anderhalve meter stijgt. Met een paar megapompen in de Afsluitdijk is geen kostbare waterpeilstijging nodig om het hoofd te bieden aan de stijgende zeespiegel.

De helft van 5 tot 10 miljard euro

De megapompen kosten weliswaar geld, maar hooguit de helft van een 5 tot 10 miljard euro kostende operatie voor het mee ophogen van de dijken met het waterpeil, het aanpassen van bouwwerken en andere beschermingsmaatregelen rond het IJsselmeer. Dat blijkt uit de studie ‘Een snelle kosten-effectiviteitanalyse voor het Deltaprogramma IJsselmeergebied’, uitgevoerd door het Centraal Planbureau (CPB).

Verwerkt in het Deltaprogramma 2013

Het rapport met achterliggende onderbouwingen verscheen vorige week. Maar de resultaten zijn dit voorjaar al gepresenteerd aan vertegenwoordigers van het Deltaprogramma en lokale overheden en particuliere organisaties uit het IJsselmeergebied. De resultaten zijn inmiddels verwerkt in het nieuwe Deltaprogramma 2013, meldt CPB-onderzoeker Frits Bos. Het eerdere plan van de Commissie Veerman om het waterpeil van het IJsselmeer en omliggende meren met anderhalve meter te verhogen, schuift daarmee uit beeld.

Onrust gemeenten rond IJsselmeer

Politieke besluitvorming over het Deltaprogramma staat voor 2015 op de agenda. Maar met de CPB-analyse op tafel lijkt het zeer onlogisch om vast te houden aan het plan van Veerman, dat rond het IJsselmeer al op veel onrust stuitte. Pompen is niet alleen goedkoper, ook veiliger voor omwonenden en bedrijven, aldus de onderzoekers.

Inspelen op zeespiegelstijging

Dat er iets moet gebeuren om in te spelen op de zeespiegelstijging staat vast. Nu wordt bij hoog water in het IJsselmeer – dat wordt gevoed door de IJssel – water gespuid op de Waddenzee. Dat is niet langer mogelijk als de zeespiegel stijgt, legt Bos uit. ‘Om te spuien heb je nu eenmaal een hoogteverschil nodig. Deze zomer zag je ook al dat het met harde tegenwind lastig is om water op zee te lozen.’ Veerman vond een oplossing in het mee ophogen van het waterpeil van het IJsselmeer. Dat zou meteen zorgen voor een grotere zoetwatervoorraad, een ander punt van zorg.

Pompkracht vertienvoudigen

‘Aan pompen werd eigenlijk lange tijd niet gedacht, men dacht dat het technisch niet mogelijk was en ook veel te duur. Nederland heeft nu al de grootste pompen van Europa en die zijn straks onvoldoende sterk’, zegt Bos. ‘Maar het blijkt mogelijk om de pompcapaciteit nog bijna te vertienvoudigen en dan kan het wel, het toekomstig hoogteverschil tussen IJsselmeer en Waddenzee overbruggen.’

Ook oplossing voor zoetwater

Het CPB heeft ook een relatief goedkoper oplossing voor het vergroten van de zoetwatervoorraad: Door op slecht werkende inlaatpunten gemalen te plaatsen, kan zoetwater beter het IJsselmeer in worden gepompt. Kosten: ongeveer 8 miljoen euro. Als dan ook het maximale waterpeil in het voorjaar – dus na het risicovolle stormseizoen - met 10 centimeter wordt verhoogd, is de zoetwatercapaciteit verdrievoudigd voor een bedrag van ongeveer 25 miljoen euro.