Tabak taboe voor ABP, maar olie nog even niet

Een recente investering van 500 miljoen euro in duurzame Vista Hypotheken brengt ABP dichter bij de doelstelling die het fonds voor zichzelf heeft gezet om in 2020 voor 58 miljard euro in duurzame ontwikkelingsdoelen te hebben belegd. Eind 2017 was het 49,8 miljard. Een nieuwe tussenstand is nog niet beschikbaar, maar Wortmann-Kool zegt dat het erop lijkt dat die doelstelling wordt gehaald. Aan de beleggers van APG (de uitvoeringsorganisatie van ABP) om meer zoals Vista binnen te halen.

Én duurzaamheid

Voordat de doelstelling in 2015 werd gezet, kregen de beleggers van APG als missive mee: beoordeel op rendement, risico en kosten. ‘In ons nieuwe beleid moet elke belegger bij iedere beslissing kijken naar rendement, risico, kosten én duurzaamheid. Elke belegger krijgt een doelstelling mee om die CO2 terug te brengen. En moet daarop ook leveren. Dat is echt een grote verandering voor onze uitvoeringsorganisatie.’

Fossiele energie

ABP heeft sinds een paar jaar geleden duidelijke stappen gezet. Er zijn doelstellingen gezet op het gebied van CO2-reductie, hernieuwbare energie en duurzame beleggingen. Maar Jan Rotmans, hoogleraar duurzaamheid en transities aan de Erasmus Universiteit, is kritisch. ‘ABP hoort bij de koplopers, maar dat zegt ook veel over de rest. Ze zijn een van de grootste beleggers ter wereld en ze investeren nog steeds in teerzand en bruinkool. Dat is de grootste troep die je kunt hebben. Wanneer komt nou het moment dat je zegt: we investeren er helemaal niet meer in? Bouw olie en gas af en laat zien hoe je dat afbouwt. Ik zie die afbouwstrategie niet. Je bouwt een duurzame ­portefeuille op, maar investeert nog wel grootschalig in fossiele energie.

Scherpe keuzes

‘Er waait een groenere wind, maar het is het nog steeds nét niet. Scherpe keuzes maken betekent een aantal dingen niet meer doen. ABP moet het leiderschap ontwikkelen om tegen een partij waarmee ze jarenlang een goeie relatie hebben gehad, maar die geen geloofwaardig verhaal heeft, te zeggen: we doen geen zaken meer.’

Zoeken met een vergrootglas

ABP wil niet in één keer uit fossiele brandstoffen te stappen. ‘Als je alles wat met fossiel te maken heeft nu uit je portefeuille gooit, dan wordt het heel erg moeilijk om in een portefeuille van ruim 400 miljard euro de verplichte spreiding te houden en een goed rendement te behalen. En we zijn kritisch als het gaat om duurzaamheid. Onderschat niet het aantal bedrijven dat claimt duurzaam te zijn, maar waar als je er echt goed naar gaat kijken grote vraagtekens bij komen te staan. Soms moet je echt met een vergrootglas zoeken om de juiste beleggingen te kunnen vinden.’

Teleurstellend jaar

Rendement blijft uiteraard cruciaal, stelt Wortmann. ‘Er zijn deelnemers die in onze onderzoeken zeggen: het is allemaal leuk en aardig dat groen, maar mij gaat het alleen maar om rendement. De groep die zegt dat het niet geeft als het ten koste gaat van het rendement is nog altijd een aanzienlijke minderheid.’ Afgelopen jaar was een teleurstellend jaar. 'Onrustige beurzen en de dalende rente zorgden voor een dalende dekkingsgraad. Maar 2018 was een uitzondering – over de afgelopen vijf jaar zagen we een gemiddeld rendement van ruim 6 procent. En als je over meerdere jaren onze rendementen vergelijkt met andere beleggers die geen duurzaamheidsambitie hebben, dan zie je dat we een heel goed ­rendement halen. We doen ons best om te bereiken wat hij wil.’

Dit is de ingekorte versie van een bladartikel. Lees het hele verhaal deze week in BB02 (inlog).