Zwembaden verwarmen met groensnoeisel

Baantjes trekken in zwembadwater dat lekker warm is dankzij energie opgewekt uit groensnoeisel uit de buurt.

In twee zwembaden in de Groningse fusiegemeente Oldamt kan dit dankzij de biomassaketels die het bedrijf Energy Outsourcing Solutions er plaatste en ook exploiteert. BNG Duurzaamheidsfonds maakte met een lening van 650.000 euro het project mogelijk. Energy-OS directeur Bas van Breugel ziet voor biomassa veel meer kansen voor het opwekken van groene energie: “Biomassa is absoluut een van de oplossingen voor de energietransitie in Nederland.”

Houtketel

Het project dat Energy OS in Oldambt realiseerde, betreft het zwembad met sporthal de Hardenberg in Finsterwolde en het zwembad de Watertoren in Winschoten. Energy-OS, aanbieder van ‘totaaloplossingen’ voor duurzame energievoorziening, won de Europese aanbesteding die de Groningse gemeente in 2017 uitschreef voor het ‘gasloos’ maken van beide complexen. Op beide locaties paste het bedrijf uit Alblasserdam een biomassa cv-installatie toe. “Houtketels zeg maar, die kunnen branden op houtsnippers maar straks eventueel ook op biokorrels”, verduidelijkt Van Breugel, mede-eigenaar en directeur van Energy-OS. Naar de wens van de gemeente zijn de gebruikte houtsnippers afkomstig van groensnoeisel uit de omgeving. Biokorrels of ‘biokool’ noemt Van Breugel een biobrandstof voor de toekomst: “Het betreft laagwaardige biomassa zoals gras en afval van bomenkap dat wordt opgewerkt tot een product vergelijkbaar met steenkool.” Voor de exploitatie van het project richtte Energy-OS een aparte BV op, E-OS Oldambt BV.

Zegen

Van de twee biomassa cv-installaties in Oldambt is de CO2-uitstoot tachtig procent lager vergeleken met verwarming op gas. De resterende twintig procent CO2-uitstoot ontstaat bij de productie en het transport van de houtsnippers, legt Van Breugel uit. Totaal vergden beide biomassaketels een investering van 810.000 euro. Daarvan financierde Energy-OS 160.000 euro uit eigen middelen. De resterende 650.000 euro kwam er dankzij een lening van BNG Duurzaamheidsfonds. “Een zegen voor het project”, noemt de Energy-OS directeur de lening van het fonds: “Zonder die lening was het project niet van de grond gekomen. De voorwaarden die het fonds stelde, pasten gewoon goed bij het project. Daardoor zijn we nu ook met BNG Bank in gesprek over de financiering van vier projecten die we in voorbereiding hebben.”

Exploitatiesubsidie

De lening van BNG Duurzaamheidsfonds heeft een looptijd van twaalf jaar, overeenkomstig de voorwaarden voor het verkrijgen van overheidssubsidie op de exploitatie van beide installaties. “Die SDE+ subsidie maakt dat we als bedrijf een redelijk rendement hebben op het project”, verduidelijkt Van Breugel dat de exploitatiesubsidie hard nodig is vanwege de hoge aanvangsinvestering. “Bij een biomassa cv-installatie is die investering een stuk hoger dan bij een gasinstallatie. Dat verdien je in die periode van twaalf jaar terug, maar aan het begin moet dit extra geld er dus wel zijn.” Hij legt ook uit dat voor duurzaamheidsprojecten een lening krijgen van traditionele banken ‘een probleem’ is: “Die banken hebben nog geen financieringsproduct voor de duurzaamheidsagenda van Nederland. Ze eisen voor dit soort projecten zoveel zekerheden dat het niet meer interessant is voor ons.”

Stap verder

Voor diverse projecten die Energy-OS in voorbereiding heeft, hoopt het bedrijf een leningsfaciliteit af te kunnen sluiten met BNG Bank. Het gaat om biomassa cv-installaties voor verzorgingshuizen, voor appartementencomplexen en voor bedrijfsgebouwen. Van Breugel: “Traditionele financiers zijn nog bezig met het ontwikkelen van producten voor dit soort projecten, maar BNG Bank gaat gelukkig al een stap verder en doet het gewoon.” De Energy-OS directeur schat dat wel een kwart  van alle gebouwen in Nederland geschikt is voor toepassing van een biomassaketel: “Elk pand met op de begane grond voldoende plek voor een stookruimte en opslag van de brandstof, is er in principe gschikt voor.” Hij denkt dat nu hooguit twee procent van de gebouwen in het land gestookt wordt op biomassa. Wel voorziet hij dat er bij een massale overstap op die groene brandstof er een tekort aan zou kunnen ontstaan. “Je moet biomassa niet zien als dé maar als één van de oplossingen voor de energietransitie van Nederland.”

Voordeel

Gasloos maken van gebouwen en woningen kan volgens Van Breugel in principe ook heel goed met een warmtepomp. Wel tekent hij aan dat een bestaande woning niet goed warm valt te stoken met een lage temperatuur warmtepomp zonder dat zo’n woning ingrijpend wordt verbouwd, met meer isolatie, vloerverwarming en grotere radiatoren. “Voordeel van een biomassaketel is dat die voor zulke hoge temperaturen zorgt dat je er een cv-ketel een op een mee kunt vervangen zonder dat je de woning daarvoor hoeft te verbouwen.” Een hoge temperatuur warmtepomp biedt dat voordeel ook.”Voor de zwembaden en sporthal in Oldambt is biomassa nu gewoon de meest aangewezen optie, ook omdat er voldoende van die brandstof voorradig is.”

Schone oplossing

Van Breugel denkt dat het project in Oldambt andere gemeenten aanspoort ook voor biomassa te kiezen bij hun overstap naar gasloos. “Gemeenten ervan overtuigen dat ze met zo’n houtketel een hele goede keuze maken, valt niet altijd mee. Dat geldt ook voor woningcorporaties en zorginstellingen. Wildwestverhalen over fijnstof en stank en over het opstoken van bossen maakt dat ze terughoudend zijn ten aan zien van stoken van biomassa. Ons project in Oldambt laat zien dat die verhalen niet kloppen en dat zo’n houtketel juist een hele schone oplossing is.”

Dit bericht verscheen eerder in B&G Magazine.