‘Statiegeld op klein PET onvermijdelijk’

De invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes wordt steeds onvermijdelijker. De reden: de Europese plasticstrategie waarover het Europees Parlement komende week praat, geeft de strengere plasticflesjesaanpak die het kabinet in maart aankondigde, extra wind in de rug. 

Maarten Goorhuis van NVRD, een belangenorganisatie van de afvalbranche waar ook veel gemeentelijke reinigingsdiensten zijn aangesloten, voorziet dat de Europese plannen onvermijdelijk leiden tot de invoering van statiegeld op kleine PET in ons land. Met de plasticstrategie wil de EU milieuvervuiling in de oceanen door single used plastics (SUP’S) aanpakken. Die plasticstrategie gaat niet alleen over statiegeld op flesjes: ook wordt er gesproken over een verbod of beperking van plastic wattenstaafjes, plastic bestek en een serie van andere producten die schadelijk zijn voor het milieu. Andere producten zoals ballonnen en hygiëneproducten moeten een waarschuwing krijgen dat ze het milieu schaden.

Opruimkosten
Volgens de Europese plannen moet in 2025 90 procent van de PET-flessen gescheiden worden ingezameld. Lidstaten kunnen kiezen of ze dat bereiken via statiegeld of dat ze het de producent laten oplossen, via zogeheten producentenverantwooordelijkheid. Dat betekent dat producenten een rol hebben in de afvalinzameling. Dat kan een financiële rol zijn, waarbij de consument een opslag betaalt, die aan overheden wordt doorgegeven als bijdrage aan opruimkosten.

Ook wordt er over gesproken dat flesjes voor een bepaald percentage uit gerecycled materiaal moeten bestaan. Verder debatteert het Europees Parlement over de doppen: die moeten in de huidige voorstellen aan de flesjes bevestigd zijn, zodat er geen losse doppen meer in het milieu terechtkomen. Het zijn allemaal stappen om, bij te dragen aan een circulaire economie en daar gelooft Nederland ook in.

15 cent per flesje
Het kabinet formuleerde eerder dit jaar strengere recycledoelstellingen: per 2020 moet 90 procent van de kleine flesjes worden gerecycled en moet het aantal flesjes dat in het milieu komt, met 70 tot 90 procent verminderen. Als de verpakkingsindustrie dat in het najaar van 2020 niet haalt, dan gaat er per 1 januari 2021 een statiegeld van 10 tot 15 cent per flesje gelden. Over statiegeld op klein PET wordt al zeker vijftien jaar gedebatteerd. De dranken- en verpakkingsindustrie ziet statiegeld niet zitten. Dat heeft te maken met economische belangen: het levert een hoop gedoe op en het kost geld. Statiegeldinvoering levert de gemeenten circa 90 miljoen euro per jaar op, bleek vorig najaar uit een rapport van CE Delft. Ze besparen vooral op reinigingskosten.

Coca Cola
In Europa woedt momenteel een harde strijd om de plasticstrategie, zegt een beleidsmedewerker van een fractie in het EU-parlement. Een voorbeeld daarvan staat op de site van Recycling Netwerk Nederland. Daar staat een lobbybrief van Danone, Nestle en Coca Cola, en Pepsi waarin ze beloven te streven naar betere maatregelen dan het bevestigen van de dop aan de fles.

Belanghebbenden
Na de parlementaire behandeling van maandag volgt overleg tussen de wetgevers, het parlement en de Raad waarin de lidstaten zitten en de Europese Commissie. Een compromis is voorzien voor december en als dat wordt gehaald, ligt er in het voorjaar van 2019 een compleet voorstel voor parlement en Raad. Maar dat compromis is nog geen gelopen race, zegt Rob Buurman van Recycling Netwerk Benelux. ‘Oostenrijk, de voorzitter van de Europese Raad heeft in een conceptvoorstel 75 procent recyclen gezet per 2025 en 90 procent per 2030. Als dat het zou worden, is het maar de vraag of we die 90 procent dan echt halen, want iedereen heeft dan al recyclesystemen gebaseerd op 75 procent en dan willen belanghebbenden daaraan vasthouden. Dan gooi je het kind met het badwater weg.’