Stadsplan zonder ambtenaren

Inwoners van de stad hebben op verzoek van de gemeente ideeën aangedragen om de binnenstad aantrekkelijker te maken. Door een groep experts van buiten de gemeentelijke organisatie, onder wie de Schouwburgdirecteur, een opbouwwerker en een architect, is dit aan elkaar geschreven tot één visie, die weer is terug gelegd bij de burgers. De gemeenteraad behandelt de visie in april.

Het komt zelden voor dat de uitkomst van een interactief beleidsproces zonder tussenkomst van ambtenaren ter besluitvorming wordt voorgelegd. Volgens Roel de Ruiter, manager Publiekszaken bij de gemeente en ambtelijk opdrachtgever, was de ambtelijke bemoeienis echt minimaal: 'Het is een door ons wat de inhoud betreft, geheel ongeregisseerd proces geweest, waarvan we dus ook niet wisten wat er uit zou komen. We hebben een extern bureau het proces laten begeleiden, waarmee we ons als gemeente bewust nog meer op afstand plaatsten. Wij hebben uitsluitend de organisatie van de bijeenkomsten gefaciliteerd. In de expertgroep zat één ambtenaar, maar dat was vooral om een verbinding te leggen met de gemeentelijke organisatie en te laten weten of ergens al beleid voor bestond. De experts mochten sowieso de ideeën niet bewerken of zelf iets toevoegen. Ze konden alleen beoordelen als dingen bijvoorbeeld tegenstrijdig waren.'

Toen uit de eerste ronde bleek dat deelnemende burgers het onderling over een aantal onderwerpen niet eens waren hebben de experts dilemma's geformuleerd en zijn alle inwoners per brief uitgenodigd om hierover te praten en te stemmen. Ruim 1100 mensen maakten daarvan gebruik. Dat leidde ertoe dat er een burgervisie ligt over een aantal gevoelige onderwerpen, zoals het wel of niet bebouwen van de Markt. Een meerderheid bleek tegen.

Goed verhaal

De afgelopen maand zijn er informele gesprekken gevoerd met de gemeenteraad, waarbij de burgervisie is besproken. In april staat het stuk op de raadsagenda. Waarschijnlijk wordt dan besloten de visie officieel als kader te gebruiken voor toekomstige besluitvorming. Nieuwe plannen van de gemeente worden dan steeds getoetst aan wat in de burgervisie is neergelegd.

De Ruiter: 'Er ligt een zware hypotheek op dit proces voor de gemeente. Als je aan zoiets begint moet je steeds kunnen laten zien dat je er wat mee doet. In het plan is bijvoorbeeld vastgelegd dat bewoners af willen van de bebouwing die vastzit aan de Basiliek. Je moet wel met een heel goed verhaal komen als je dat als gemeente dan toch door zou zetten.' Sowieso worden de burgers die hebben meegedaan steeds geïnformeerd wanneer 'hun' onderwerp door de gemeenteraad wordt behandeld. 'En mensen melden dan vaak dat ze graag willen inspreken. De winst is dus dat je er betrokkenheid bij de burgers voor terugkrijgt', aldus De Ruiter. 'De gemeente doet wel vaker dingen waar burgers om gevraagd hebben, maar dat vergeten we dan even terug te melden. Communicatie is essentieel.'