Gemeentelijke sturing warmtenetten onvoldoende onderbouwd

De afdeling Advisering van de Raad van State (RvS) is kritisch over het wetsvoorstel voor de Wet collectieve warmte. Met die nieuwe wet krijgen gemeenten via een verplicht publiek meerderheidsbelang de regie over collectieve warmtevoorzieningen, zoals een warmtenet. Volgens de RvS is niet helder of zo’n meerderheidsbelang wel nodig en effectief is.

Kosten

Dat staat in een vandaag verschenen advies van de RvS over de nieuwe wet die de huidige Warmtewet op termijn moet vervangen. Op dit moment zijn de warmtetarieven gebaseerd op de gasreferentieprijs. Dat wordt met de nieuwe wet vervangen door een systeem waarbij tarieven zijn gebaseerd op de redelijkerwijs gemaakte kosten.

Beter toegelicht

De RvS onderschrijft dat de transitie naar duurzame warmte complex is en dat daarom bij de regering de wens kan leven om gemeenten hierbij de regie in handen te geven. Maar volgens de raad hebben overheden nu al de beschikking over andere mogelijkheden om dat te doen. Daarom moet ‘in het licht van het Europese recht’ beter worden toegelicht waarom een publiek meerderheidsbelang noodzakelijk is.

Selectieprocedure

Als voorbeeld noemt de RvS de mogelijkheid voor gemeenten om te kiezen voor een ‘transparante selectieprocedure op basis van objectieve rangschikkingscriteria, die openstaat voor elk warmtebedrijf - met of zonder publiek (meerderheids)belang’. Die procedure zou alleen hoeven te worden toegepast ‘indien uit een inventarisatie blijkt dat meer dan één warmtebedrijf voornemens is een aanvraag in te dienen om aangewezen te worden’.

Gemotiveerde keuze

Een andere optie, volgens de RvS, is om gemeenten de mogelijkheid te bieden om op basis van de specifieke lokale omstandigheden een gemotiveerde keuze te maken voor het zelf voorzien in de collectieve warmtevoorziening. Of het op basis van een selectieprocedure aanwijzen van een warmtebedrijf. 

Beter toelichten

Ook moet de regering in de ogen van de RvS de effectiviteit van het vereiste van het publieke meerderheidsbelang op een aantal punten beter toelichten. Bijvoorbeeld de wijze waarop met een publiek meerderheidsbelang bepaalde financiële risico’s beter kunnen worden beheerst. ‘De nieuwe tariefregulering zou burgers die warmte verbruiken de zekerheid moeten bieden dat zij niet méér betalen dan de redelijkerwijs gemaakte kosten voor warmte. Maar niet te veel betalen is niet hetzelfde als betaalbaarheid.’