Laat waterstof niet door je vingers glippen

Beleid over de rol van waterstof in het energiesysteem is volop in ontwikkeling. Terwijl provincies en gemeenten al druk aan de slag zijn met hun omgevingsvisies en regionale energiestrategieën. “Regionale overheden vinden het vaak lastig om waterstof een plek te geven in hun energie- en ruimtelijk beleid. Vanuit Royal HaskoningDHV help ik ze om de opties te overzien, zodat ze knopen kunnen doorhakken,” vertelt Alienke Ramaker, strategisch procesmanager energietransitie.

“Onze energievoorziening moet klimaatneutraal worden. Waterstof is emissieloos én veelzijdig. Het kan fossiele brandstoffen in de industrie vervangen. Of alternatieve brandstof zijn voor vervuilende vrachtwagens of containerschepen. Ook kan er elektriciteit uit zon en wind mee worden opgeslagen. Omdat er op papier veel mogelijk is, ligt niet op voorhand vast waar waterstof het beste kan worden ingezet. Dit hangt af van regionale omstandigheden. Dat er nog geen Europees en nationaal beleid is dat richting geeft, helpt daarbij niet.

Afwachten betekent kansen laten liggen

Veel provincies en gemeenten wachten af, terwijl in de tussentijd het energiesysteem verandert. Als ze de mogelijkheden van waterstof optimaal willen benutten, dan moeten ze nu in beweging komen. Voor bedrijven is het bijvoorbeeld belangrijk om te weten of er in de regio straks waterstof beschikbaar is om processen te verduurzamen. Zo niet, dan moeten ze op zoek naar alternatieven. Waterstofproductielocaties nemen ruimte in beslag, die gemeenten op tijd moeten reserveren in omgevingsplannen. Dat geldt ook voor andere energie-infrastructuur, die op sommige plekken met waterstof om schaarse ruimte gaat concurreren. Te laat beginnen, kan de inpassing van waterstof in gevaar brengen. Hierdoor kan het bedrijven meer moeite kosten om hun CO2-uitstoot te verlagen.

Uit de startblokken met Royal HaskoningDHV

Provincies en gemeenten willen vooral weten op welke plekken waterstof kansrijk is. En wat de impact is van waterstofontwikkelingen op de energie-infrastructuur en het ruimtegebruik in de regio. Ook veiligheid is een issue: zonder zicht op de risico’s van waterstofgebruik geen draagvlak. Royal HaskoningDHV kan goed inschatten welke bedrijfsprocessen zich lenen voor een succesvolle overstap op waterstof. We kennen de technische, economische en juridische (on)haalbaarheid van hernieuwbare energieproductie, mobiliteits- en warmteopties, in verschillende situaties. En weten wat verschillende invullingen van de energievoorziening betekenen voor de ruimtelijke ordening. Hierdoor kunnen we overheden vanuit verschillende invalshoeken gebiedsgericht adviseren over het samenbrengen van hun lokale energievraag en -aanbod. En de rol die waterstof daarbij kan spelen.

Praktisch en oplossingsgericht

Als dochter van een melkveehouder leerde ik al jong hoe belangrijk het is om aan volgende generaties te denken. Een schone energievoorziening is nodig om de aarde op lange termijn leefbaar te houden. In projecten werk ik het liefst aan praktische stappen, die de oplossing dichterbij brengen. Een mooi voorbeeld is het proto-project in Groningen. Samen met gemeenteambtenaren brachten we de mogelijkheden voor waterstof in kaart. Letterlijk: op een plattegrond tekenden we potentiële waterstofafnemers in de industrie in. En de plekken waar ruimte is voor waterstofproductie. Logische koppelingen en knelpunten met andere energie- en mobiliteitsontwikkelingen namen we daarin mee. Resultaat: een praktisch overzicht van de meest kansrijke waterstoflocaties, waar de gemeente direct mee verder kan. Mooie bijvangst: een hoop enthousiasme over de toegevoegde waarde die waterstof in Groningen kan bieden.”