Naar en door de leefbare stad: vlot, veilig en schoon

De leefbare stad en het verkeer: het is en blijft een uitdagende combinatie. Gemeentebesturen staan voor de taak om steden leefbaar, bereikbaar en vitaal te houden. Goede doorstroming is daarvoor het sleutelbegrip. Voor alle vormen van verkeer, inclusief fietsers en voetgangers. Dat vraagt volgens Bart Humblet, Directeur Mobiliteit van Royal HaskoningDHV, om strategische beleidskeuzes rond de mobiliteitstransitie én een optimaal gebruik van een steeds beter gevulde technologische gereedschapskist, inclusief verantwoord datagebruik.

Hoe belangrijk is doorstroming voor de stad van nu en straks?

‘Heel belangrijk natuurlijk, het draagt bij aan de vitaliteit en de economie van de stad. Maar het begint met leefbaarheid, die heeft voor gemeentebesturen terecht de hoogste prioriteit en bepaalt de kaders, ook voor mobiliteit. Zeker in binnensteden en in woonwijken.’

Waar begin je?

‘Bij een politieke en beleidsmatige keuze: wat voor stad wil je zijn, welke functies zijn passend op welke plekken? Daaruit volgen keuzes rond mobiliteit. Het gaat om intelligente toegang: wie mag onder welke voorwaarden en op welke momenten de stad in? Daarvoor moet je bedenken welke voorzieningen je kunt treffen aan de rand van de stad, hoe je de routes door de stad en naar het centrum het beste kunt inrichten én hoe je alle verschillende verkeersstromen verantwoord afwikkelt, met prioriteit voor voetganger, fietser en OV. Zero emissie-zones passen daar ook in. En het gaat alleen werken als je het integraal aanpakt. Daarom is dat altijd onze insteek. Wij denken mee over de strategie die aansluit op de beleidskeuzes en over de technologie die ervoor kan worden ingezet. En we zorgen dat het gebeurt: van de strategie naar de straat.’

De technologische mogelijkheden worden steeds groter

‘Zeker, de gereedschapskist wordt steeds voller en ook waardevoller. Van nummerbordherkenning tot wifi-sensoren, en bijvoorbeeld ook de telpoortjes op NS-stations. Als je weet dat er een grote stroom mensen uit een station komt, kun je zorgen dat die precies op tijd groen licht krijgen als ze oversteken naar de binnenstad. Dat is wel zo veilig.

Flowtack, onze dynamische adaptieve verkeersregelapplicatie, zorgt voor intelligente toegang op basis van de criteria die de gemeente stelt. In Deventer is uit onafhankelijk onderzoek gebleken dat Flowtack zorgt voor 3% tot 6% kortere reistijden, 27% korter wachten voor fietsers, 22% minder onnodig wachten voor auto’s, 7% minder voertuigverliesuren én lagere kosten.

“We zijn bezig met Royal HaskoningDHV als partner een systeem te ontwikkelen waarbij we automobilisten op een veilige, snelle en schone manier van punt A naar punt B begeleiden. We moeten vooral inzetten op slimme technologie. Het werkt, het kan, we laten hier in Deventer, in de Cleantech-regio, zien dat het een heel goede toekomst heeft.”

Frits Rorink, wethouder voor leefomgeving en bereikbaarheid in Deventer

Wat is het geheim van flowtack?

Traditionele systemen zijn gebaseerd op een avondspits en een ochtendspits, met rustige uren daar tussenin, op basis van gemiddelde, historische gegevens. Maar de werkelijkheid is altijdanders en steeds grilliger.

In 2019 ging mijn dochter naar een optreden van het Canadese popidool Shawn Mendes: de Ziggo Dome boordevol tienermeisjes. Heel veel van die meisjes werden door hun ouders gehaald en gebracht. Het verkeer liep vast omdat het helemaal afweek van de vaste patronen. Dat zal met Flowtack niet gebeuren omdat het gewoon continu vraag en aanbod analyseert en realtime op elkaar afstemt, zodat slimme verkeerslichten elke seconde op basis van een op dat moment optimaal scenario werken.

Wat is er in de nabije toekomst nog meer mogelijk?

‘We zullen meer en meer toegroeien naar een breder pakket, naar een platform voor smart mobility, samen met andere technologie.

Nu stuurt Flowtack alleen verkeerslichten aan, maar je kunt straks ook aangeven waar er parkeerruimte is, of waar leenfietsen beschikbaar zijn, en je kunt de bevoorrading doseren in combinatie met venstertijden en milieuzones. Je kunt het bijvoorbeeld zo regelen dat een bestelbus alleen de stad in mag als hij er ook weer vol uit gaat. Met andere woorden: de beste oplossingen ontstaan wanneer je mogelijkheden combineert, zodat ze elkaar versterken. Data zijn dus essentieel, evenals de noodzaak om ze uit te wisselen. We realiseren ons natuurlijk terdege dat we werken met privacygevoelig materiaal. Daar gaan we met de grootste zorgvuldigheid en transparantie mee om. Daarom hebben we bijvoorbeeld in Amsterdam het Tada-manifest voor verantwoord datagebruik ondertekend.’

En als mensen eenmaal in de stad zijn, als voetgangers?

‘Met onze People Flows oplossing voor crowd management zorgen we dat mensen zich veilig en comfortabel door de openbare ruimte kunnen bewegen. We pakken dat letterlijk stap voor stap aan. We willen weten hoe de voetganger zijn keuzes maakt, hoe hij zijn weg vindt. Aan de hand van data-science en door kwalitatief onderzoek krijgen we inzicht en dat combineren we met ons verkeers-vakmanschap, inclusief gedragswetenschappelijke inzichten. Samen met de gemeente Amsterdam hebben we vanuit diezelfde benadering bijvoorbeeld het Crowd Monitoring System Amsterdam (CMSA) ontwikkeld. Door goed te snappen wat het probleem is, kom je tot oplossingen die echt werken. Zowel op operationeel gebied, als bijvoorbeeld qua structurele maatregelen en optimalisatie van de inrichtring van gebieden. De combinatie van data science en domeinkennis is meer dan de som der delen, en wat ons betreft de motor voor toekomstige innovatie.’

Laten we de stad samen toegankelijk maken en houden!

‘Het momentum is er nu. De tweede tranche voor 50% subsidiëring van oplossingen zoals Flowtack is geopend, er ligt 10 miljoen euro subsidie klaar. We helpen u graag om daar optimaal gebruik van te maken. Zo maakt en houdt u de stad toegankelijk, vitaal en gezond.’