Rotterdam: schikking met verzakende projectontwikkelaar openbaar

De Rotterdamse wethouder Chantal Zeegers (D66) kwam onder vuur vanwege het pas onlangs informeren van de gemeenteraad over een schikking die afgelopen mei was getroffen met een projectontwikkelaar vanwege het niet realiseren van middenhuur. De oppositie was furieus en de wethouder trok donderdag het boetekleed aan wat betreft het late informeren. De schikking, volgens haar ‘het hoogst haalbare’, wordt openbaar.

Aai over de bol

‘Wij zijn verrast, verbaasd en bedroefd over de handelswijze van het college’, schreven zeven Rotterdamse oppositiepartijen in hun aanvraag van een ‘actualiteit’. ‘Van de assertieve houding richting een afsprakenschendende ontwikkelaar is weinig overgebleven. In plaats van te stoppen zaken te doen met dergelijke partijen, krijgt deze ontwikkelaar een aai over de bol. Het is een veeg teken dat partijen die de overheid in hun hemd zetten, ermee weg kunnen komen.’

Schikking getroffen

Het ging hier om projectontwikkelaar Residence Correct B.V. die had verzuimd zich aan de afspraak te houden om 20 procent middenhuur te realiseren op de ‘Correct-locatie’ aan de Bergweg in het Oude Noorden. Toen het college daar vorig jaar achter kwam, kondigde het in september aan naar de rechter te stappen om naleving van de afspraak af te dwingen. Onlangs bleek uit berichtgeving van RTV Rijnmond dat er in deze zaak al in mei was geschikt, waarna wethouder Zeegers op stel en sprong een brief hierover naar de raad stuurde.

Alsnog afspraak deels nakomen

Daarin staat dat het college en de projectontwikkelaar naar aanleiding van de rechtszaak in overleg zijn getreden en ‘minnelijke overeenstemming’ is bereikt. De rechtszaak is daarmee van tafel en de uitkomst van het overleg is dat de oorspronkelijke afspraak om een deel van de woningen uit het project in het middenhuursegment te verhuren, alsnog voor een belangrijk deel (deels ook buiten het project) zal worden nagekomen door ontwikkelaar. Hiervoor zijn extra waarborgen afgesproken. Een aantal als middenhuur geplande woningen was al verkocht. Om de kopers niet te duperen, hebben die het label ‘koopwoning’ gekregen.

Ongehoord en onacceptabel

‘Op volkshuisvesting kun je niet schikken, de wooncrisis moet keihard worden aangepakt’, reageerde de oppositie. Nadere opheldering werd gevraagd in het actualiteitendebat op deze donderdag. Ook hierin trokken de oppositiepartijen stevig van leer. Vooral fractievoorzitter Ruud van der Velden van de Partij voor de Dieren, aanjager van het debat en eerder indiener van schriftelijke vragen, was erg ontstemd over de schikking, maar ook over het late informeren van de gemeenteraad en de reden die wethouder Zeegers daarover aan RTV Rijnmond had gegeven: vakanties en beperkte menskracht. ‘Ongehoord en onacceptabel’, vond Van der Velden. ‘U gooit uw eigen ambtenaren voor de bus. U geeft hen de schuld, maar u bent in charge.’

Verkeerd beeld naar de stad

Van der Velden wilde weten waarom er is geschikt en niet een rechtszaak is gevoerd over het niet nakomen van afspraken. ‘Ziet u geen waarde in jurisprudentie over het schenden van afspraken? Welk signaal geeft u daarmee af? En waarom zouden we deze ontwikkelaar nog een klus geven?’ Ook PvdA-raadslid Co Engberts was ‘verbijsterd’ dat er geen rechtszaak is gevoerd. ‘Je komt wel heel gemakkelijk weg als je je niet aan de afspraak houdt om betaalbare woningen te bouwen.’ Er zijn lange debatten u de raad gehouden over meer middenhuur en sociale woningbouw’, zegt GL-raadlid Astrid Kockelkoren. ‘Soms ging het maar om tien woningen erbij. Als het dan niet wordt gerealiseerd, dan kunnen we hier wel opdoeken.’ Ze vindt het een verkeerde beeld naar de stad. ‘Hoe gaat u dit signaal wegnemen? Hoe kunnen we deze partijen uitsluiten?’

Hijgerig debat

D66-raadslid Tim de Haan nam het op voor ‘zijn’ wethouder door te stellen dat een schikking ‘normaal’ is, wanneer wordt gezocht naar een oplossing die kopers van reeds gekochte woningen niet raakt. De Haan spreekt zelfs van een ‘hijgerig’ debat. Hij wijst op de tijdsduur van een eventuele rechtszaak. ‘En gelijk hebben is nog niet gelijk krijgen.’ Ook raadslid Erik Verweij van coalitiepartij VVD wijst op de voordelen van een schikking en wijst daarbij eveneens op de tijdsduur van een rechtszaak. Raadslid Vanessa Bruin (Leefbaar Rotterdam) merkt op dat we blijkbaar te maken hebben met een partij die ‘schijt’ heeft aan afspraken met de gemeente Rotterdam en andere partijen. ‘Moeten we daar wel zaken mee blijven doen?’

Bommetje onder vertrouwen

In haar reactie vertelt wethouder Zeegers dat zij ‘net zo verontwaardigd en geschokt was als u’, toen zij vorig jaar op de hoogte werd gesteld dat de projectontwikkelaar zich niet hield aan deze afspraak. ‘Ongelooflijk. Dat kunnen we niet toelaten. Dit is een bommetje onder het vertrouwen. Ik was echt overtuigd van een rechtszaak.’ Maar van de 17 afgesproken middenhuurwoningen waren er negen al verkocht. ‘Als je dan volledige compensatie eist, ontstaat onzekerheid voor deze al verkochte woningen.’ Weliswaar was door de gemeenteraad het actieplan middenhuur vastgesteld. ‘Maar dat stond nog niet in de afspraak met deze ontwikkelaar. We spraken 17 woningen middenhuur af, maar er was geen boeteclausule. We hadden dus niet veel poten om op te staan. We wilden wel een signaal afgeven, dus zijn we een rechtszaak gestart.’

Excuses wethouder

Overigens bleek pas dat er geen middenhuurwoningen waren gerealiseerd door oplettendheid van de ambtelijke organisatie, vertelde Zeegers. In het actieplan wordt gemonitord of projectontwikkelaars zich wel aan de afspraken rond middenhuur houden. ‘Nu was de projectorganisatie zelf gaan kijken. Ze zagen dat de huizen op Funda stonden ‘en dat kan helemaal niet’. De ambtenaren stapten toen naar de ontwikkelaar en bij nul op het rekest naar Zeegers, waarna die de rechtszaak aanspande. Toen het tot een schikking kwam, wilde Zeegers de raad informeren, maar moest er nog een juridische check over de schikking worden gehouden. De juiste mensen bleken op vakantie. Nu trekt Zeegers het boetekleed aan. ‘Het is een verklaring, maar het had niet gemoeten. Excuses hiervoor. De juridische uitzoekklus kostte meer tijd. Als een vaststellingsovereenkomst openbaar wordt, dan moet je dat goed vastleggen met de zienswijze van deze partij.’

Schikking openbaar

Toevallig of niet bleek vanochtend dat het akkoord openbaar mocht worden. ‘Alleen de namen worden weggelakt.’ Daarmee haalde Zeegers de angel uit het debat. Raadsleden waren blij met de excuses en met het openbaren van de schikking. Maar Van der Velden wil er nog een debat over houden en baalt van het bedrijf. ‘Kunnen we niet een register bijhouden van onbetrouwbare clubs? Hoe vaak komen deze casussen dat derden zich niet aan afspraken houden voor? En zijn er zo al meer huurwoningen weggevallen?’ Zijn verzoek om een debat krijgt gehoor bij andere oppositiepartijen. Bruin wil weten hoe en waar de middenhuurwoningen worden gecompenseerd en CDA-raadslid René Segers-Hoogendoorn vraagt op welk rendement de ontwikkelaar deze afspraak heeft laten klappen.

Geen nieuwe projecten

Van de zeventien woningen zijn er negen verkocht en dus nog acht over. Zeegers vertelt dat daar afspraken over zijn gemaakt net als over twee woningen in bestaand bezit. ‘We mochten hier al blij mee zijn, we hadden geen poot om op te staan. Dit was het hoogst haalbare.’ De gemeente is niet met nieuwe projecten bezig met deze partij. ‘Ik heb geen zeggenschap over met wie een particulier samenwerkt. Bij ons staan ze niet bovenaan het lijstje.’ Toch wijst Zeegers erop ‘dat we leven in een rechtsstaat’. ‘In een tender kun je bepalingen zetten over de betrouwbaarheid van een partij. Maar houdt dat stand bij de rechter? In het aanbestedingsrecht staat dat iedereen een kans moet krijgen.’ Van Segers-Hoogendoorn mag de gemeente geen enkele zaak meer doen met deze ontwikkelaar. ‘Dat is mijn afdronk.’