Visitatie kan invloed op woonbeleid vergroten

Gemeenten kunnen meer inzicht krijgen in de maatschappelijke prestaties van wooncorporaties door beter voorbereid te zijn op de visitatie. Raadsleden kunnen de visitatie en het visitatierapport bijvoorbeeld de raadsagenda zetten. ‘Het is ook een moment voor de gemeente en corporatie om hun relatie te bespreken.’

Woonbeleid

Sinds de Woningwet van 2015 moeten woningcorporaties prestatieafspraken maken met gemeenten. Dat kunnen afspraken zijn over de bijdrage van een corporatie aan het gemeentelijk woonbeleid, maar ook over het beheer, sociale veiligheid en leefbaarheid. Iedere vier jaar wordt per woningcorporatie in een visitatie gekeken in hoeverre die afspraken zijn nagekomen. Maar een visitatie is meer dan het simpel afstrepen van een puntenlijstje, zegt Claudia Siewers, directeur van de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN). De SVWN ontwikkelt de methodiek van de visitaties en accrediteert de (onafhankelijke) visitatiebureaus.

Relatie

‘De visitatie is ook een moment dat gemeente en woningcorporatie aan tafel zitten en over de relatie praten. Dan kunnen ook vragen op tafel komen als: ‘Hoe doen we het samen, waar gaan we naartoe? Doen we genoeg?’ Er zijn voorbeelden genoeg waarbij de relatie tussen de corporatie en de gemeente gespannen is of is geweest. De visitatie kan ook louterend werken.’

Partner

Een goede relatie tussen gemeenten en corporaties is vaak van groot belang. In veel gemeenten zijn corporaties de grootste speler op de woningmarkt, en kan het beleid van de corporatie een grote invloed hebben op burgers en de gemeente. Tot voor zo’n tien jaar geleden was de corporatie vaak ook een voor de hand liggende maatschappelijk partner voor de wethouder. Maar sinds de investeringsmogelijkheden en handelsruimte van corporaties door de rijksoverheid werd beperkt tot uitsluitend sociale woningbouw, werd die relatie afstandelijker.

Invloed

De visitatie is daarom nu voor gemeenten een belangrijk middel geworden om invloed uit te oefenen op de koers van de woningcorporatie. Maar voorwaarde is wel dat de gemeente er serieus werk van maakt. De SVWN heeft daarom een handreiking voor bestuurders, ambtenaren en raadsleden gemaakt, om meer enthousiasme voor de visitatie te kweken. Siewers: ‘in veel gemeenten wordt de visitatie zeer serieus aangepakt, en wordt zelfs de burgemeester naar het overleg afgevaardigd. Maar het komt ook voor dat de corporatie alleen met ambtenaren aan tafel zit.’ Siewers wijst erop dat ook raadsleden een rol spelen. ‘Op die manier kan ook de raad meer invloed krijgen op het woonbeleid, en de wethouder beter meegeven welke prestaties zwaar wegen. Ik zou zeggen: zet de bespreking van de visitatie en het rapport gewoon op de agenda.’