Reddingsoperatie voor het DSO

Seerden: ‘Dat was achteraf slimmer geweest, maar dat is nu eenmaal zo gegroeid. De voorbereidingen op de wet behelsden eerst een wetgevend, juridisch deel. Ontwerpbureaus werden in die tijd door het rijk vooral gezien als buitenstaanders op zoek naar opdrachten. Nu de invoering dichterbij komt, is de praktische invulling belangrijk. Wetgevende juristen hebben daar minder kijk op dan ruimtelijke bureaus. De bureaus maken 70 tot 80 procent van alle plannen voor bevoegde gezagen, daar had men eerst geen rekening mee gehouden.’

‘Men erkent nu vanuit het ministerie dat het belangrijk is om op een open wijze met het werkveld samen te werken met de praktijk. Twee jaar geleden hebben we na lang lobbyen de eerste praktijkproef gedaan om voorbeelden van het wijziging van het omgevingsplan te maken. Het resultaat was toen, dat het op dat moment eigenlijk nog niet kon. Een belangrijke constatering. Nu zijn we in de afronding van de tweede praktijkproef voor modellen voor wijzigingen en BOPA’s en zijn we een volwaardige gesprekspartner geworden van VNG en rijk.’
 

‘We hebben daar uitgebreid met elkaar over gesproken. Eind april moet voor iedereen duidelijk zijn: wat komt goed en waar lopen we risico’s? En hoe gaan we vervolgens met die risico’s om? Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. Oftewel: als je niet zeker weet of een onderdeel van het DSO werkt, zet dan een knip en doe dat stuk later. Met die ruimere route kunnen we naar een gefaseerde invoering van het DSO. Dat idee is nu ook bij de rijkspartijen echt geland.’

‘De minister, geadviseerd door zijn ambtenaren. Maar wij hebben nadrukkelijk gezegd: neem ons beter mee in dat advies. Het is fijn dat oud-minister Ollongren ons vier keer heeft genoemd in haar laatste Kamerbrief, maar daar koop je uiteindelijk niet veel voor. Er staan in dit werkdocument een paar zaken die een paar jaar geleden ondenkbaar waren, zoals een gefaseerde invoering en een change advisory board waarin ook het werkveld is vertegenwoordigd.’

‘In de vergunningenketen zijn we al een heel eind op weg. Daar kunnen we de periode tot 1 januari gebruiken om de puntjes op de i te zetten. De planketen legt het meeste beslag op het DSO, dat zijn grote bestanden. Daar moeten we nog best veel dingen in doen. We zijn bezig met het inventariseren van de beheersbaarheid van de risico’s. Medio april zou je moeten besluiten welke onderdelen je per 1 januari 2023 verantwoord zou kunnen invoeren.’

‘Ik weet dat Lieuwe Koopmans dat voorstelt. Ik waardeer zijn inbreng, maar heb daar een minder uitgesproken mening over. We moeten nu vooral snel besluiten: wat kan zeker wel per 1 januari 2023? Waar zitten de risico’s? Wat ik niet wil, is dat we die datum weer in de lucht laten hangen. We moeten allemaal weten waar we aan toe zijn: bureaus en gemeenten. Vergeet niet: de Omgevingswet maakt ook veel zaken makkelijker. Ik heb in een presentatie weleens een plaatje gebruikt van mensen die een kar voorttrekken met vierkante wielen. Dan biedt iemand een rond wiel aan, maar zeggen die mensen: sorry, maar we hebben het veel te druk met trekken. Die fout moeten we hier niet maken.’

‘Vergelijk het DSO-proces met de bouw van een auto. We hebben alle losse onderdelen getest, maar moeten er nog mee gaan rijden op de weg. Het DSO intensief testen met echte content. Dat levert ons de komende maanden ontzettend veel nieuwe informatie op. Het DSO moet robuuster worden, zodat het de enorme hoeveelheid data van de ruimtelijke plannen beter kan verwerken. Een ander punt is de viewer van het DSO, die inzicht biedt in welke regels op een bepaalde locatie gelden. Je krijgt nu een enorme lijst inclusief landelijke regels, waardoor de gebruiker door de bomen het bos niet meer ziet. Mijn laatste punt: omdat de plansoftware pas relatief kort werkt, hebben gemeenten hiermee nauwelijks kunnen oefenen. Er moet door rijk en VNG heel snel een massaal cursusprogramma worden opgetuigd om op basis van praktische voorbeelden iedereen met het nieuwe ambacht te leren werken.’