Raad van State laat omstreden windparken doorgaan

Ze zijn te vuur en te zwaard bestreden: de komst van vier windmolens bij het West-Brabantse dorp Dinteloord (windpark Karolinapolder) en zestien turbines in Noordoost-Groningen (windpark Delfzijl Zuid Uitbreiding). Toch geeft de Raad van State ze woensdag beiden groen licht, na jaren procederen.

In het geval van windpark Karolinapolder stonden enkele omwonenden, maar vooral ook de gemeente Steenbergen lijnrecht tegenover de provincie Noord-Brabant. In Noordoost-Groningen trokken de betrokken gemeente en de provincie wel samen op. Zij stelden zich gezamenlijk te weer tegen enkele omwonenden en met name belangengroep Oldambt Windmolenvrij.

Regionale normen

De strijd in Delfzijl is ook bepalend gebleken voor het juridische gevecht in Brabant. Een klein jaar geleden bepaalde de Raad van State dat de nationale windparknormen van de rijksoverheid voor geluidsoverlast, slagschaduwen en veiligheid niet voldoende waren onderbouwd. Om die reden moesten de provincie Groningen en de betrokken gemeente Eemsdelta hun eigen normen bepalen. Voor de onderbouwing namen ze de adviesbureaus LPB Sight en Pondera in de arm. Volgens de hoogste bestuursrechter hebben de beide bureaus dit overtuigend gedaan. De geluidsnormen die LPB Sight op papier heeft gezet, zijn ook meegenomen in het besluit over de Karolinapolder.

Geluidsnormen

Met name over de geluidsnormen kon eindeloos getwist worden tussen de strijdende partijen. De norm is door de Groningse overheden gezet op 47 dB Lden en 41 dB Lnight. Dat betekent gedurende een etmaal (L = level / Den = day evening night) een gemiddeld geluid bij de gevel van de omliggende woningen van 47 decibel. Specifiek voor de nacht geldt dan 41 decibel. 

Een vraag is dan bijvoorbeeld of 'het aandeel laagfrequent geluid in het geluidspectrum bij windturbines onevenredig groot is', zoals actiegroep Oldambt Windmolenvrij stelt. Dat is niet het geval, beargumenteert adviesbureau Pondera, en de bestuursrechters vinden dat aannemelijk.

Hoe zit het dan met de 'amplitudemodulatie', oftewel een ritmisch geluid dat de rotorbladen veroorzaken en zou leiden tot 'geluidspieken'? De Raad van State oordeelt dat over dit fenomeen nog weinig duidelijkheid is, en twijfelt niet dat het een 'sporadisch voorkomend verschijnsel is'.

Gezondheid

Windmolens kunnen bij geluidsoverlast leiden tot coronaire hartziekten en slapeloosheid door stress, vreest Oldambt Windmolenvrij. In publicaties die de club ter onderbouwing overlegde, wordt gesproken over Wind Turbine Syndrome (WTS) en Vibro Acoustic Disease (VAD). Maar volgens de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (STAB), die de Raad van State bijstond, is onvoldoende wetenschappelijk bewijs geleverd. Voor slaapverstoring bestaan wel aanwijzingen dat turbines een rol spelen, maar ontbreekt eenduidigheid.

Dinteloord

Pijnlijk bij het windpark Karolinapolder is dat de gemeente Steenbergen in de rechtbank tegenover de provincie Noord-Brabant stond. Opvallend is dat de provincie in 2018 de bevoegdheid om over de komst van een windpark te besluiten had overgedragen aan de gemeente, maar deze bevoegdheid laten weer terugnam. Volgens de Raad van State heeft de provincie daarmee geen fout begaan. De provincie maakte in de ogen van rechters overtuigend duidelijk dat de gemeente Steenbergen onvoldoende snel een besluit nam over de windmolens.

Draagvlak?

Daarnaast wijst de gemeente er op dat de provincie Noord-Brabant niet gezorgd heeft voor genoeg maatschappelijk draagvlak voor de komst van het windpark, terwijl dat als voorwaarde is opgenomen in de Omgevingsvisie Noord-Brabant. Het verweer van de provincie is dat dit geen 'strikte randvoorwaarde' is.

Bovendien heeft het betrokken bedrijf Innogy Windpower Netherlands, dat nu RWE Windpower BV heet, genoeg inspanning verricht. Zo zijn er informatieavonden geweest, is er zowel een klankbord- als regiegroep opgericht én heeft er een mediationtraject plaatsgevonden. Al was dit onsuccesvol.