Pps is niet passé

Nieuwe gemeentebesturen worstelen met het dossier gebiedsontwikkeling. Adviezen lopen uiteen van stoppen met actief grondbeleid en wachten op initiatief uit de markt, tot zelf bouwen, om nog wat sociale woningbouw te kunnen realiseren. Publiek-private samenwerking (pps) is na een ongekende bloeitijd in het verdomhoekje terecht gekomen, door de risico’s die blijken te kleven aan publieke betrokkenheid bij gebiedsontwikkeling in slechte economische tijden. Toch biedt pps nog kansen, zeggen deskundigen.

Volwaardig risicodragend partner

Zaanstad schetste vorige maand een toch nog positief plaatje over twintig jaar pps’en in de enorme nieuwbouwwijk Saendelft. Wethouder Jeroen Olthof (PvdA, financiën) vierde onlangs met een symposium over publiek-private verhoudingen in gebiedsontwikkeling het vertrek van zijn gemeente uit de Gemeenschappelijke Exploitatie Maatschappij (GEM) Saendelft. De uitbreidingslocatie met circa 6000 woningen is voor het grootste deel klaar, de private partijen kunnen het nu verder alleen af. De gemeente zat sinds 1996 als volwaardig risicodragend partner in de GEM.

Procesafspraken

Hij zou het weer doen, zegt wethouder Olthof, maar anders. ‘In het verleden stapten gemeenten te snel in een pps-constructie zonder goed vast te leggen hoe te handelen bij onvoorziene omstandigheden, wanneer de belangen uit elkaar gaan lopen. Ook ontbraken procesafspraken over op welke momenten we de samenwerking evalueren en wat het tijdstip – of een reden – is om afscheid van elkaar te nemen.’ Je kunt niet in een glazen bol kijken, dus je kunt niet alle scenario’s tot in detail beschrijven. Maar je kunt wel erkennen dat de samenwerking eerder kan eindigen dan wanneer het project klaar is. En dat is nieuw, stelt Olthof.

Geen open einde-pps

Partijen stappen niet meer in een ‘open einde-pps’, zegt ook Friso de Zeeuw, hoogleraar Gebiedsontwikkeling bij de TU Delft en directeur Nieuwe markten bij Bouwfonds Ontwikkeling. ‘De oude pps-contracten kenden geen stopclausule. Partijen gingen ervan uit dat ze de klus samen zouden klaren en allebei met een positief resultaat aan het eind. Inmiddels wordt er beter nagedacht over uitstapconstructies.’ Op die manier zit er nog toekomst in pps, vindt hij. Want waarom zou je een bewezen succesvol instrument overboord gooien, vraagt De Zeeuw?

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur 9.