Provincie Utrecht voor 18 miljard energieneutraal in 2040

Woningen en gebouwen aanpassen tot tienduizenden kleine, duurzame energiecentrales. Bewoners, bedrijven en vooral boeren verleiden om energieproducent te worden. Slimme energienetten oprichten zodat de geproduceerde energie kan worden getransporteerd en verkocht.

Als de provincie Utrecht regelt dat er gedurende 30 jaar jaarlijks 600 miljoen euro in dergelijke duurzame energiefaciliteiten wordt geïnvesteerd, is de provincie in 2040 energieneutraal en gelden Utrechtse bedrijven als koplopers van een groene economie. Opmerkelijk is dat elke geïnvesteerde euro zich met 1,14 euro terugbetaalt. Vanaf 2020 passeren de bespaarde energiekosten de investeringskosten.

Credo

Dat is de kern van het rapport dat energie-adviseur Jeremy Rifkin vorige week publiceerde. In opdracht van de provincie Utrecht boog de Amerikaanse energiegoeroe zich voor een honorarium van 300 duizend euro over de toekomstige energievoorziening in Utrecht. In februari dit jaar organiseerde Rifkin een driedaagse werkconferentie in Utrecht, waaraan tientallen gemeenten, bedrijven en instituten deelnamen.

Rifkin geldt als voorvechter van een energievoorziening die onafhankelijk is van fossiele brandstoffen. Decentrale productie van duurzame energie, bijvoorbeeld door miniwindturbines, is zijn credo. Ook energiebesparing acht hij van niet te onderschatten belang. Rifkin berekende dat de energierekening van de provincie Utrecht 1,2 miljard euro per jaar lager kan door verbeterde verwarming, koeling en verlichting.

Met enkele simpele ingrepen kunnen bijvoorbeeld de 5900 klaslokalen in de provincie 75 procent energie besparen. Een studie naar het potentieel van benutting van zonne-energie op daken toont aan dat Utrecht 20 procent kan besparen op CO2-emissies. Andere studies naar geothermische energie en windenergie moeten in het eerste kwartaal van 2011 de optimale energiemix voor de provincie verduidelijken.

Rifkin bepleit ook nieuwbouwwoningen voortaan uit te rusten met zogeheten mini-warmtekrachtketels. Deze ketels verbranden aardgas voor de productie van elektriciteit en benutten tegelijk de vrijkomende warmte voor de verwarming van het huis. Op termijn gaan deze ketels niet langer op aardgas maar op groen (bio)gas draaien. Dat gas ontstaat door vergisting van bijvoorbeeld mest of gft.

Relativering

Wouter de Jong, namens de ChristenUnie gedeputeerde Wonen, Milieu en Duurzaamheid voor de provincie Utrecht, denkt dat er wel wat valt af te dingen op het astronomische bedrag van 600 miljoen euro per jaar. ‘Het komt neer op 4 procent van de jaarlijkse investeringen of 1 procent van het bruto regionaal product van Utrecht’, relativeert hij.

Daar komt bij dat De Jong heeft berekend dat de nieuwe regeling voor duurzame energie (SDE+) die wordt gefinancierd uit een opslag op energie jaarlijks 1,4 miljard euro beschikbaar maakt. ‘Ongeveer 10 procent daarvan komt in Utrecht terecht’, weet hij uit ervaring met eerdere energiesubsidieregelingen. ‘Als dat geld slim wordt ingezet, mag je er een vermenigvuldigingsfactor van 4 à 5 bijtellen. Dan zitten we dus al bijna op de door Rifkin berekende investeringen’, zegt De Jong monter.

Animo

Hij wijst op de bestaande regeling om particulier huisbezit energie- efficiënter te maken door bijvoorbeeld isolatie. De Jong: ‘Er was 20 miljoen euro beschikbaar voor Utrecht, maar uiteindelijk werd meer dan 80 miljoen daadwerkelijk besteed, onder meer door bijdragen van de particuliere eigenaren.’ Bovendien ziet de Utrechtse milieugedeputeerde dat de boodschap ‘energietransitie is economisch haalbaar’ steeds meer in de praktijk wordt uitgedragen.

‘Honderd bedrijven in Utrecht willen energieneutraal worden in 2040. Steeds meer veranderingen worden niet meer van bovenaf opgelegd, maar worden bewerkstelligd in de lokale en regionale praktijk, vanonder af, grassroots’, aldus De Jong. En zal de schone taak in het nieuwe college worden gewaarborgd? ‘Ik ga daar vanuit, want het 2040-programma is unaniem aangenomen, ook door de VVD, inclusief het uitvoeringsprogramma. En ik zou er zelf graag mee doorgaan als gedeputeerde.’