Noord-Holland maakt alle agrarische data publiek

In Noord-Holland bevinden zich 555 bedrijven die bloembollen telen. Dat is veel minder dan in het jaar 2000, toen dat er nog 1350 waren. Die afname komt door het feit dat er veel minder relatief kleinere bedrijven zijn dan destijds, telers die maximaal vijftig hectare grond in beheer hebben. Het totale areaal is in twintig jaar echter met vierhonderd hectare gegroeid. Bijna de helft van het bloembollenareaal bevindt zich in de noordelijke gemeenten Schagen en Hollands Kroon.

Het belang van de tulp, de meest geteelde bloem in Noord-Holland, werd in die twee decennia alleen nog maar groter. Het aantal hectares vol tulpen groeide sinds 2000 van ruim 6400 naar ruim 8400. Tegelijkertijd is de werkgelegenheid in het Noord-Hollandse bloembollencomplex de laatste jaren flink gedaald: van 3600 arbeidsjaareenheden in 2018 naar een kleine 3100 twee jaar later. De afname zit met name in het toeleverende deel van de bloembollenketen.

Ook de toegevoegde waarde van de Noord-Hollandse bloembollensector nam af: van lange tijd ruim 400 miljoen euro, naar 310 miljoen in 2020.

Mer à boire

De nieuwe informatieportal Agrifood Noord-Holland is een mer à boire aan agrarische gegevens. Het platform is ontstaan uit een al jarenlange samenwerking van de provincie Noord-Holland met Wageningen Economic Research, onderdeel van de universiteit van Wageningen (oftewel: Wageningen University & Research). De site is openbaar voor wie ook maar een blik wil werpen op de bedrijvigheid in het Noord-Hollandse landelijke gebied, dat ruim 3400 agrarische bedrijven kent: in de akkerbouw, de vollegrondsgroenteteelt, de glastuinbouw, de melkveehouderij, de bloembollenteelt, et cetera.

Voedselvisie

Het provinciebestuur van Noord-Holland lanceerde 2,5 jaren geleden het beleidsprogramma Voedselvisie, dat drie grote ambities bevat: het tot stand brengen en stimuleren van kringlooplandbouw, regeneratieve landbouw en korte ketens tussen voedselproducenten en -consumenten.

Aan de Noord-Hollandse statenleden was vervolgens beloofd om transparant te zijn in het wel of niet bereiken van deze bestuursdoelen. De nieuwe portal is een vervulling van die belofte. Na de zomer kunnen de fris gekozen statenleden een presentatie krijgen over het informatieplatform, vertelt Daniëlle Lieuwen, programmamanager van Voedselvisie. Het provinciebestuur maakt de statenleden in heldere grafieken onder andere duidelijk of de milieubelasting door de agrarische sector wel of niet afneemt dankzij de gedane investeringen. Evenals of het aantal bedrijven wel groeit dat in een korte keten levert aan consumenten dichtbij huis.

Noord-Holland

Noord-Holland is de eerste provincie die zo integraal en laagdrempelig een grote hoeveelheid gegevens over het eigen landelijk gebied openbaar maakt. De onderzoekers van Wageningen Economic Research werken vaak genoeg samen met decentrale overheden, maar nooit zo alomvattend als nu met Noord-Holland, vertelt Mark Dolman. Hij was eerder betrokken bij de cijferssite Staat van de Landbouw, Natuur en Voedsel, het datawarenhuis van het ministerie van LNV.

Adagio

Als Wageninger werkte hij nu in nauw conclaaf met de Noord-Hollandse programmamanager Daniëlle Lieuwen, op basis van de nieuwe 'datamanagementoplossing' Adagio.

Adagio biedt een dynamische en heldere vorm van informatiepresentatie, een opvolger van de vorm die werd aangewend voor de aloude landbouwportal Agrimatie. De gebruikte data stammen uit allerlei bronnen. Erg belangrijk is het Bedrijveninformatienet, waarvoor 1500 boeren verspreid over Nederland hun bedrijfseconomische gegevens blootleggen. Dit is onderdeel van een verplichting uit Brussel, die wil dat de lidstaten hun eigen landbouwsector in cijfers vatten.

Een andere belangrijke bron is de zogenaamde Gecombineerde Opgave, een jaarlijkse enquête onder agrarisch ondernemers geleid door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Modelberekeningen over mestproductie en uitstoot van ammoniak en broeikasgassen komen vanuit diverse bronnen zoals het RIVM, het CBS of Wageningen University & Research.

Politieke betekenis

Volgens Quirijn van der Goes, groepshoofd binnen Wageningen Economic Research, heeft het ook een politieke betekenis om gegevens integraal en toegankelijk aan te bieden. Dankzij die vorm start elke politicus en belanghebbende met dezelfde informatiepositie, denkt hij: op basis van dezelfde databronnen en definities. Dat stroomlijnt het maatschappelijk debat. 

Programmamanager Daniëlle Lieuwen beaamt dat. 'Dat is superbelangrijk, anders raakt de discussie vervuilt. Dat geldt zeker ook in de politiek. Wij als ambtenaren zijn ervoor verantwoordelijk dat de feiten op orde zijn.'