Gemeenten hoeven hun kunstgrasvelden niet te verwijderen

Actualiteitenprogramma EénVandaag berichtte vorig jaar dat 66 gemeenten nog recent een kunstgrasveld met rubberkorrels hadden aangelegd. Hoewel die korrels van rubbergranulaat omstreden zijn, is de aanleg van die velden volgens de Raad van State geen enkel probleem. Dat blijkt woensdag uit nieuwe uitspraken van de bestuursrechter in rechtszaken die door Stichting InStrepitus waren aangespannen tegen de gemeenten Zwolle, Ermelo, Katwijk en Putten.

Op een gemiddeld voetbalveld met kunstgras ligt 120.000 kilo aan rubberkorrels, gemaakt van vermalen autobanden. Hiervoor gaan 20.000 autobanden door de vergruizer, aldus het RIVM. In die banden bevinden zich, behalve rubber, 'weekmakers, vulstoffen, anti-degradanten, vulcanisatiestoffen en verstevigingsmiddelen'. Verschillende hiervan vallen in de categorie 'zeer zorgwekkende stoffen' (ZZS). In 2006 en 2007 had het RIVM al geconcludeerd dat sporten op deze kunstvelden desondanks ongevaarlijk is. Maar na uitzendingen van tv-programma Zembla laaide de onrust alsnog op.

Géén gezondheidsrisico

Vervolgens deed het RIVM nieuw onderzoek dat de eerdere conclusies bevestigde: 'In rubbergranulaat zitten heel veel verschillende stoffen, maar deze komen slechts in zeer lage hoeveelheden uit de korrels vrij. (..) Hierdoor is het schadelijke effect op de gezondheid praktisch verwaarloosbaar.'

Toch diende Stichting InStrepitus uit Leeuwarden bij talloze gemeenten handhavingsverzoeken in. Dat deed ze niet omwille van de gezondheidsrisico's, maar op basis van vermeende schendingen van de Wet bodembescherming (Wbb). In artikel 13 van deze wet gaat het over een zorgplicht. De rubberkorrels mogen weliswaar geen gezondheidsrisico vormen, toch kunnen ze milieuvervuilend zijn: als ze doordringen tot de bodem onder het kunstgrasveld, of als ze rond het veld in de grond, in de riolering of in sloten terecht komen. Om die reden wil de stichting dat elke gemeente kunstgrasvelden met rubbergranulaat preventief verwijderd.

De uitspraak herhaald

In oktober vorig jaar oordeelde de Raad van State hier anders over, in drie zaken tegen de gemeente Tilburg. Afgelopen april bevestigde een rechtszaak tegen de gemeente Alphen aan de Rijn dat eerdere vonnis. En deze woensdag bekrachtigt de Raad van State voor de tweede keer haar eerdere beslissing, dit keer in zaken gevoerd tegen de gemeenten Zwolle, Ermelo, Putten en Katwijk.

Dat betekent niet meteen dat bovenstaande gemeenten zich van hun zorgplicht gekweten hebben. Beslissend is dat ze zorgen dat de rubberkorrels het veld niet verlaten. De gemeente Katwijk bleek dat na inspectie van een omgevingsdienst wel op orde te hebben: 'Zo zijn de velden in 2017 voorzien van kantplanken en uitloopmatten, worden voor schoonmaak strikte regels gehanteerd met betrekking tot het gebruik van bladblazers, zijn alle drainputten en kolken voorzien van slibvangputten en zijn rubberflappen aan de onderzijde van de poorten geplaatst.'

Tot slot moeten de gemeenten bodemonderzoek laten doen, als ze kunnen vermoeden dat er (stoffen uit de) rubbergranulaatkorrels in het milieu zijn gekomen. Onder meer de gemeente Zwolle zou dit niet goed gedaan hebben.