Onrust Overijssel over turbines: 113 insprekers

De provincie Overijssel trekt twee dagen uit om te horen hoe inwoners denken over de komst van tientallen windturbines. Maar liefst 113 mensen hebben zich als inspreker aangemeld, een zeldzaam hoog aantal. ‘Ik zit al dertig jaar in de politiek, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt’, zegt VVD'er Ton Serlie, de commissievoorzitter tijdens de raadsvergadering.

Twee of drie voorstanders

De provincie had in eerste instantie één dag ingepland om inwoners de kans te bieden hun mening te geven over het voorgenomen beleid voor de plaatsing van windturbines in Overijssel, waar veel weerstand tegen is. Er kwamen echter zoveel aanmeldingen, dat hier twee dagen voor nodig zijn. Op de lange lijst insprekers staan onder meer wethouders, landschapsbeheerders en leden van actiegroepen die zich verzetten tegen de komst van windmolens. ‘En misschien twee of drie voorstanders’, aldus Serlie. De tegenstanders vinden dat de hoge palen met wieken hun uitzicht verpesten of ze vrezen voor negatieve effecten op hun gezondheid.

Komende woensdag krijgen bijna negentig mensen het woord (zie hier alle insprekers), ieder maximaal vijf minuten. Een week later verschijnen nog eens 25 mensen op het provinciehuis in Zwolle (zie hier de sprekers). Tussendoor kunnen de leden van Provinciale Staten vragen stellen. Inclusief eet- en drinkpauzes is zestien uur uitgetrokken voor de hele procedure.

Nummer 1 tot en met 113

‘Het wordt dus zaak om de tijd strak in de gaten te houden’, zegt Serlie, die als commissievoorzitter deze taak heeft. ‘Er loopt een klok mee en bij iedere spreker geef ik na vier minuten aan dat er nog één minuut te gaan is. Het wordt een uithoudingsproef, ook voor de leden van de commissie die naar iedereen moeten luisteren. We doen ons best om nummer 1 en nummer 113 evenveel aandacht te geven.’ Hij had het effectiever gevonden om de inspraakronde schriftelijk te doen. ‘Dan kunnen ambtenaren alle reacties filteren, er een rode draad uithalen en argumenten bundelen. Dat geeft een compacter overzicht.’

De Overijsselse statenleden nemen op 9 oktober een besluit over de voorstellen van het college om de komst van grofweg negentig windturbines mogelijk te maken. Sinds 2023 heeft Overijssel een nieuw provinciebestuur, bestaand uit BBB, PvdA, SGP, GroenLinks en VVD. De partijen schreven in hun coalitieakkoord de onrust in Overijssel rond de energietransitie te willen bezweren, door verrommeling van het landschap door zonnevelden en windturbines tegen te gaan. De provincie wil daarom de regie nemen over onder meer de plaatsing van windturbines, die nu gegroepeerd moeten in clusters van minimaal vier exemplaren.

Negentig turbines

Sindsdien nam de onrust allesbehalve af. De provincie besloot dat er binnen de Regionale Energie Strategie nog twee TWh aan windturbines bij moesten komen (bijna negentig turbines) en was van plan met de gemeenten programmeringsafspraken te maken. Maar meerdere gemeenten wilden dit niet. Uiteindelijk bleven de gemeenten Enschede, Dinkelland en Wierden in verzet. Enschede en Wierden zeiden wellicht naar de rechter te stappen.

De Enschedese wethouder Niels van den Berg, van Burgerbelangen Enschede, is komende woensdag één van de insprekers. Van den Berg heeft de provincie ‘onfatsoenlijk bestuur’ verweten. Hij wil per se wachten tot het rijk nieuwe afstandsnormen voor de plaatsing van windturbines vastgesteld heeft.

‘Die nieuwe normen zijn van belang voor het hele land’, zei hij afgelopen maart. ‘Het is hoog tijd dat de rijksoverheid helderheid verschaft en haar verantwoordelijkheid neemt door de definitieve normen vast te stellen. Dat voorkomt dat er besluiten worden genomen waar we in de nabije toekomst spijt van hebben omdat niet de juiste normen gehanteerd werden. En als het rijk dan bepaalt dat het aan de provincie is, verwacht ik dat de provincie de verantwoordelijkheid voor zorgvuldigheid neemt en dús op de pauzeknop drukt.’

Zes wethouders spreken in

Vijf andere lokale bestuurders die zullen inspreken, zijn de Wierdense wethouder Richard Kortenhoeven, bestuurder van de lokale partij Nieuw Enter Wierden; CDA-wethouder Michael Geerdink van de gemeente Borne; VVD-wethouder Werner ten Kate van de gemeente Hardenberg; wethouder Marcel Blind van de gemeente Olst-Wijhe (namens lokale partij Gemeentebelangen Olst-Wijhe); en SGP-wethouder Ben Beens van de gemeente Rijssen-Holten.