Feestje

Als partner van een promovendus weet ik: in een complex en langdurig proces moet je elke mijlpaal vieren. Zo is er dus al heel wat gebak uitgedeeld en klinkend getoast aan onze keukentafel; het houdt de moed erin. Dat weet ook minister Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu), die meer dan eens twitterde over een fuif met haar Omgevingswetteam, wanneer weer een hobbel was genomen.

Nu zowel Tweede als Eerste Kamer de wet heeft aangenomen, slaat de feestvreugde gestaag over op de decentrale overheden. Veel gemeenten pakken de tweede grote stelselwijziging van dit decennium voortvarend op, blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur en Antea Group. In veel gemeenten duiken projectleiders Omgevingswet op en ook de bestuurlijke betrokkenheid groeit.

Opvallend aandachtspunt in het onderzoek: de invoering van de Omgevingswet is vooralsnog een r.o.-feestje: het zijn in ruime meerderheid ambtenaren, managers en wethouders uit het ruimtelijke domein die de kar trekken. Mooi natuurlijk, dat iemand in de gemeentelijke organisatie de eerste stappen zet, maar als de focus ruimtelijk-juridisch blijft, kan minister Schultz de slingers wel weer opbergen. Dan komt er van de integrale wijze waarop we naar de leefomgeving willen kijken, weinig terecht. In het slechtste geval blijft het bij het aanpassen van interne procedures en het bijscholen van juristen.

Terwijl de gedachte achter de wet juist is dat visies op en beslissingen over de leefomgeving niet langer binnen de ruimtelijk- juridische koker worden genomen. De leefomgeving gaat tenslotte niet over bestemmingen en milieunormen; voor gewone mensen gaat leefomgeving over gezond en veilig wonen, een gezellige buurt met winkels, werk en welzijn om de hoek.

Dat vraagt om een gemeentebrede aanpak. Om samenwerking tussen de verschillende domeinen van de gemeente. En om een brede, integrale blik van de gemeenteraad, die als vertegenwoordiger van het volk deze kans niet mag laten schieten. De Omgevingswet moet niet het feestje van de ambtenaar worden, maar van de leefomgeving en de burger.