Aantrekkelijke buurt zorgt voor bewegende bewoners

Buurten met parken, groene routes en winkels zorgen ervoor dat bewoners meer gaan bewegen. Dat is één van de resultaten uit tweejarig onderzoek van de Vrije Universiteit, VUmc, RIVM, GGD en gemeente Amsterdam.

GPS tracking
Voor het rapport ‘Park of Perk?’, dat onlangs werd gepubliceerd is onderzoek verricht naar beweegvriendelijk inrichten van buurten, een vervolg op het onderzoek ‘De Gezonde Wijk’ uit 2006 waarin de relatie tussen bewegen en omgeving centraal stond. Voor het nieuwe onderzoek zijn de geografische locatie en routes van zo’n 110 bewoners uit verschillende wijken in Amsterdam vastgelegd met behulp van GPS tracking. Achteraf werd de respondenten gevraagd waarom ze bepaalde keuzes maken bij hun routes. Aan de snelheid van het bewegen kon men nagaan of er gewandeld of gefietst werd (actief), of dat er gebruik werd gemaakt van een voertuig (inactief).

Aantrekkelijke inrichting
Een aantrekkelijke inrichting van een buurt met bijvoorbeeld winkelvoorzieningen, groene routes en parken leidt volgens het onderzoek tot meer wandelaars en fietsers en dus meer actief bewegende bewoners. Er blijken aanzienlijke verschillen te bestaan in het beweeggedrag van bewoners in verschillende buurten bij vergelijkbare afstanden naar bijvoorbeeld de boodschappenwinkels of naar werk of school. Met name de kwaliteit van het openbaar groen blijkt vaak beslissend om toch de fiets te pakken of te wandelen in plaats van de auto nemen. De kwaliteit is daarbij leidend bij de keuze voor de route, ook bij recreatieve wandelingen of fietstochten. De groepen ‘volwassenen’ (30-50) en ‘ouderen’ (60-80) in de hoofdstad gebruiken bijvoorbeeld het Noorderpark intensief om te wandelen, terwijl er in andere minder gewaardeerde parken aanzienlijk minder wordt gewandeld en gefietst.

Ouderen
Winkelvoorzieningen worden door voetgangers vaak gebruikt, met name door ouderen. Wat ook opvalt is dat deze ouderen vaak blijken te kiezen voor een groene route naar hun bestemming, ook als dit een omweg betekent die zij moeten lopen of fietsen. Er werd in het onderzoek daarnaast gekeken naar belemmeringen voor fietsen en wandelen: een belangrijke daarvan is onveiligheid. Buurtbewoners lijken aan te geven dat gevoelens van onveiligheid in bijvoorbeeld tunnels de keuze voor actief vervoer in de weg staan.

Motieven
De afstand en efficiëntie is een belangrijk motief voor mensen om ervoor te kiezen om te wandelen of te fietsen. Een goede bereikbaarheid van bestemmingen voor actief vervoer kan dus belangrijk zijn bij de overweging om niet met de auto te gaan. Dit geldt vaak bij de routes naar werk of school, maar zodra het gaat om wandelen of fietsen in vrije tijd nemen mensen sneller een ‘mooiere route’. Een mooie of prettige route omschreven bewoners vaak als ‘een groene route langs het water of door parken’. Volgens de onderzoekers kan het zo zijn dat mensen een ‘doel’ nodig hebben voor het maken van een wandeling, zoals winkels, pleinen, groene routes, parken of winkelvoorzieningen. Wanneer zij over deze voorzieningen ontevreden zijn in hun eigen buurt, nemen zij vaak de auto naar een andere buurt.