Leegstand verplaatst zich naar hoofdwinkelstraat

Meer dan een op de zeven winkels in de hoofdwinkelstraten staat leeg. Na de middelgrote centra hebben sinds corona ook grotere steden het voor de kiezen gekregen. In de aanloopstraten daalt de leegstand juist, dankzij winkeltransformatie.

Online concurrentie

Dat blijkt uit onderzoek van Stec Groep in 100 binnensteden en middelgrote centra. Het winkelbestand in de hoofdwinkelstraten bestaat voor de helft uit mode-, schoenen- en sportwinkels. Juist deze branches hebben last van online concurrentie en kenden de afgelopen twee jaar een sterk omzetverlies. In de laatste editie van de Retailagenda (2021) wordt ervan uitgegaan dat 20 tot 40 procent van de winkels in deze branches zal sluiten.

Levensaders

Dankzij de coronasteun houden veel van deze winkels nu nog het hoofd boven water, maar zodra die wordt afgebouwd zal de leegstand verder toenemen. ‘Het is menens in de hoofdwinkelstraten’, aldus adviseur retail Martijn Exterkate. ‘Ze zijn de levensaders van binnensteden. Er moet dan ook flink geïnvesteerd om ze levendig te houden. Denk aan substantiële vergroening, nieuwe voorzieningen en herontwikkeling van verdiepingen en grote panden.’ In de aanloopstraten daalt de leegstand juist, dankzij winkeltransformatie.

Te groot

Veel aangeboden winkelpanden zijn te groot voor de tegenwoordige behoefte. Winkels dienen, volgens de onderzoekers, steeds meer als plek voor service en zichtbaarheid. Slechts een klein deel van de collectie is nog in de fysieke winkel aanwezig, de rest staat online. Dit probleem speelt met name in de middelgrote centra. In de grotere binnensteden willen de diverse ketens vaak wel een zogenaamde ‘flagshipstore’ handhaven met grotere collectie en ruimere inrichting.

Verplaatsen

Gemeenten spelen al op de leegstand in het centrum door winkels vanuit de aanloopstraten te verplaatsen naar het kernwinkelgebied in het centrum. Maar vaak zitten hoge huurprijzen en grote panden dit beleid in de weg. Sinds 2015 zijn er volgens de Stec Groep gemiddeld per binnenstad en middelgroot centrum vier verplaatsingen naar de hoofdwinkelstraat gerealiseerd. In Nijmegen, Arnhem, Oss, Tilburg en Deventer gebeurde dat het meest.

Minder druk

Tegelijkertijd met het onderzoek naar winkelleegstand komt Bureau RMC met gegevens over de drukte in de binnenstad in 2021. Het was er door corona bijna 15 procent minder druk dan het jaar daarvoor, mede als gevolg van een langere verplichte sluiting van de winkels (12 ten opzichte van 4 weken). Wel nam de omzet per bezoeker toe. De onderzoekers spreken van run shopping in plaats van fun shopping.

Meer door de week 

Mei was vorig jaar de drukste maand in de winkels. Opvallend is ook dat er veel meer door de week wordt gewinkeld. Vooral de eerste dagen van de week (maandag tot en met woensdag) lijken aan populariteit te winnen. De zaterdag verliest al jaren aan populariteit en de groei van de koopzondagen is er ook uit.