Manifest voor meer circulair bouwen

Grote publieke opdrachtgevers en grote bouwbedrijven slaan de handen ineen met een nieuwe standaard voor circulair bouwen die vandaag wordt gepresenteerd: Het Nieuwe Normaal. Zo moet er meer houvast ontstaan voor opdrachtgevende gemeenten en meer circulaire uniformiteit voor bouwers en ontwikkelaars.

Samen versnellen

De nieuwe circulaire standaard is gebaseerd op praktijkervaringen van koplopers in de markt, licht Jeroen van der Waal toe. Hij is strategisch beleidsadviseur circulair bouwen bij de gemeente Amsterdam en was vanaf het begin betrokken bij het programma ‘Samen versnellen’, waar de nieuwe standaard uit voortkomt. Andere betrokken partijen zijn Rijkswaterstaat, het Rijksvastgoedbedrijf, de G4 en de bouwers Dura Vermeer, Van Wijnen, Heijmans, BAM en ontwikkelaar Synchroon.
 

Beste kwart

‘Er zijn altijd ontwikkelaars of bouwers geweest die aangaven: we gaan in ons project op circulair gebied meer doen dan volgens het Bouwbesluit moet’, aldus Van der Waal. ‘Die projecten zijn allemaal volgens een bepaalde methodiek doorgelicht. Zo kregen we inzicht in de circulaire prestaties die werden gehaald. Dat is de basis geweest voor deze nieuwe standaard, zou je kunnen zeggen. De resultaten van het beste kwart vormden voor ons het uitgangspunt.’

Voordeel

Het grote voordeel volgens Van der Waal is dat bouwers niet langer met per gemeente (of andere overheidslaag) wisselende circulaire criteria te maken krijgen. ‘Daar hebben we nu veel meer eenheid in gecreëerd. Er zijn ook tools aangehangen om de mate van circulariteit te bepalen. Geen nieuwe tools, maar zaken die al in de markt beschikbaar zijn. Wij willen juist niks nieuws doen, wij willen dat de massa meegaat.’

Gemeenschappelijke taal

Het Nieuwe Normaal moet in de woorden van Van der Waal ‘een gemeenschappelijke taal creëren; een eenheid, van waaruit we kunnen gaan innoveren. Dat is een belangrijk punt. In het verleden werd er ook veel geïnnoveerd, maar dan ging dat op verschillende manieren en was het niet vergelijkbaar. Marktpartijen klaagden daarover. Dan moesten ze er bij wijze van spreken een paar weken een adviseur opzetten om het circulaire beleid van een gemeente te doorgronden. Door die onvergelijkbaarheid was het overigens ook moeilijk voor gemeenten om hun beleid te verfijnen.’

Helpen

De prestatieniveaus van de nieuwe standaard zijn in nauwe samenwerking met de TU Delft samengesteld. Worden ze weldra de nieuwe norm voor bouwend Nederland? ‘We hebben een Bouwbesluit met gelijke normen voor heel Nederland’, reageert Van der Waal. Maar dit is wel degelijk een mooie kans om samen een hoger niveau voor circulariteit neer te zetten.’  
Bouwers zien volgens Van der Waal circulair bouwen als een nieuwe markt. ‘Het businessmodel eronder is in het algemeen nog niet gunstig. Het Nieuwe Normaal moet alle partijen gaan helpen om die marktomstandigheden langzamerhand te verbeteren, waarbij we ons laten helpen door de projectevaluaties.’

Gemeenten

De G4 is nauw betrokken bij het manifest. Moeten meer gemeenten volgen? Van der Waal: ‘Ja, dat is wel de bedoeling. Elke gemeente kan het ondertekenen. Dan beloof je dat je uitgangspunten van Het Nieuwe Normaal in nieuwe projecten wordt geïmplementeerd. Er zit geen specifieke termijn aan. Daar is bewust voor gekozen om er niet meteen al veel druk op te zetten. Hopelijk gaan gemeenten zelf inzien dat het helpt. Zij kunnen het natuurlijk wel al gaan toepassen bij de eigen inkoop en aanbesteding.’ Daarbij zou, beaamt Van der Waal, ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) andere gemeenten kunnen helpen. ‘Zeker de vele gemeenten die minder mankracht voor circulair bouwen  beschikbaar hebben, zodat we samen een hogere standaard bereiken.’