Binnenstadmanagement professioneler zonder gemeente

Samenwerking tussen winkeliers, vastgoedeigenaren, bewoners en cultuurorganisaties in de binnensteden wordt steeds vaker professioneel opgepakt. Maar dat betekent dat gemeenten daardoor meer afstand nemen van het binnenstadmanagement. ‘Belangrijk is dat de lijnen kort blijven.’

Centrummanagement

De binnensteden zijn de laatste decennia voor veel steden de plek waar de economie, vermaak en aantrekkelijk wonen samenkomen. Er wordt veel in geïnvesteerd: niet alleen door de gemeente in de openbare ruimte, maar ook door ondernemers en vastgoedeigenaren die bedrijven en woningen opknappen. Die verbetering komt niet uit het niets. Vaak werken deze partijen nauw samen in een actief centrummanagement.

Crisis

In de jaren 80 begon dat uit de noodzaak om gezamenlijk de effecten van de economische crisis aan te pakken door de het hoofd te kunnen bieden. Dat was nog vaak redelijk vrijblijvend: de gemeente overlegde met de winkeliersvereniging over straatmeubilair en -verlichting, maakten afspraken over de Sinterklaasintocht. Later kwam er meer nadruk te liggen op binnenstadpromotie, het organiseren van evenementen en het zorgen voor levendigheid in de binnenstad.

Vraagstukken

Maar de binnensteden blijven veranderen, net als de samenwerking tussen de verschillende partijen. Dat blijkt uit een onderzoek van het Platform Binnenstadsmanagement naar de samenwerkingsverbanden in de steden. Door nieuwe vraagstukken, als de verduurzaming van vastgoed, het bestrijden van leegstand, monitoring en digitalisering, het herbestemmen van panden en -recent- de coronacrisis wordt de vrijblijvendheid van de samenwerking tussen de partijen minder, en de organisatie professioneler. De binnenstad wordt steeds bedrijfsmatiger aangestuurd door organisaties met een duidelijke achterban. Die professionalisering is ook nodig, stelt het Platform, om de aantrekkingskracht van de binnenstad op bezoekers, ondernemers en investeerders te versterken.

Samenwerking

De populariteit van centrummanagement neemt toe en zal de komende jaren verder toenemen, denkt voorzitter Felix Wigman. ‘Alle partijen die belang hebben bij een goede binnenstad zien dat het werkt. Om een kwaliteitssprong te maken is een goede samenwerking echt nodig.’ Er zijn veel verschillende samenwerkingsvormen, constateert Wigman, maar het is wel opvallend dat vastgoedeigenaren steeds vaker aansluiten. ‘Veel binnensteden beseffen dat vastgoedeigenaren een belangrijke sleutel in handen hebben voor wat betreft het toekomstperspectief voor de binnenstad. Vastgoedeigenaren zijn verbonden aan diverse opgaven in de binnenstad, waaronder transformatie en leegstandsbestrijding. Het is dan ook essentieel om energie te steken in de betrokkenheid vanuit vastgoed bij centrummanagement. Zorg dat deze partij ook aan tafel komt te zitten.’

Gemeenten

Maar die verdergaande professionalisering zorgt ervoor dat gemeenten zich vaak terugtrekken als directe partner in het centrummanagement. Volgens Wigman is dat logisch. ‘In het verleden was de gemeente vaak de initiatiefnemer voor een overleg met winkeliers over de binnenstad. Maar als zo’n organisatie een professionele samenwerking wordt tussen commerciële partijen, dan wordt het voor een gemeente moeilijker om een plek in het bestuur in te nemen. Vaak neemt de gemeente dan liever de rol van adviseur op zich.’ Volgens Wigman is dat een goede oplossing, ‘zolang de gemeente maar aangehaakt blijft en in een vroegtijdig stadium aan tafel zit bij nieuwe plannen.’