Lantaarnpalen niet van netbedrijf maar van overheden

De lantaarnpalen die in Drenthe en Groningen staan, zijn geen eigendom van de plaatselijke netbeheerders maar van de lokale en regionale overheden. Gemeenten en provincies mogen beheer en onderhoud daarom Europees aanbesteden.

Monopoliepositie
Dat heeft de rechtbank in Groningen onlangs in kort geding bepaald. De uitspraak maakt een einde aan de defacto monopoliepositie van netwerk bedrijf Enexis en diens uitvoeringsmaatschappij Ziut. Nu de weg vrij is voor concurrentie denken de betrokken overheden 3 miljoen europ op het gezamenlijke budget van 15 miljoen te kunnen besparen.

140.000 palen
De beide bedrijven deden in opdracht van 27 gemeenten en de twee provincies vanaf 1986 onderhoud en beheer van alle 140.000 lantaarnpalen in Groningen en Drenthe. Toen de overheden de klus begin dit jaar in afwachting van een Europese aanbesteding aan een ander bedrijf gunden stapten de netbedrijven naar de rechter.

Palen los van net
Zij betoogden dat de lantaarnpalen eigendom waren van henzelf en dat zij dus mochten bepalen wie het beheer en onderhoud uitvoerde. Maar de rechter stelde hen deze maand in het ongelijk: de palen zijn geen onderdeel van het net, omdat ze technisch als los onderdeel te zien zijn. Eventuele afspraken over het eigendom zijn nooit officieel vastgelegd, aldus het vonnis.

Europese aanbesteding
‘De palen zijn makkelijk los te koppelen van de ondergrondse kabels die hen van stroom voorzien. Ze zijn in opdracht van de gemeenten en de provincie geplaatst en door hen betaald’, laat projectleider Hans Slot namens de twee provincies en 27 gemeenten geen twijfel bestaan over het eigendomsrecht. ‘We zagen dan ook geen belemmering om het onderhoud en beheer tijdelijk bij een ander bedrijf onder te brengen. Momenteel bereiden we een Europese aanbesteding voor. We hopen daarmee tenminste 3 miljoen euro te kunnen besparen.’

Onderhoud en beheer loskoppelen
Bijkomend voordeel van het wegvallen van de monopoliepositie van Enexis is dat onderhoud en beheer nu uit elkaar worden getrokken. ‘We willen af van de situatie waarin hetzelfde bedrijf dat zegt dat de lampen niet goed meer zijn, ook zelf de lampen gaat vervangen en daar dus aan verdient. Het zal al die jaren best goed zijn gegaan, maar het heeft toch iets van de slager die zijn eigen vlees keurt’.

Van wie zijn de kabels?
Blijft over de vraag van wie het ondergrondse kabelnetwerk nu precies is. Daar deed de rechter in kort geding geen uitspraak over, zodat de bodemprocedure daarover helderheid moet brengen.