Lokaal OV onderbelicht in Europese mobiliteitsstrategie

Openbaar vervoer op lokaal niveau is in de strategie van de Europese Commissie over duurzame mobiliteit zwaar onderbelicht terwijl het een krachtige oplossing kan zijn in slim en duurzaam vervoer. Dat vindt de Haagse wethouder en VNG portefeuillehouder EU mobiliteit Robert van Asten (D66), die voor het Comité van de Regio´s (CvdR) in Brussel een advies schrijft namens de lokale en regionale overheden over de strategie over duurzame mobiliteit.

10 jaar

De strategie, die zich in de ogen van Van Asten te veel op langeafstandsvervoer richt,  is in december gepresenteerd en is nu onderwerp van gesprek van lokale en regionale overheden in het Comité van de Regio´s (CvdR) en bepaalt de beleidsagenda voor de mobiliteit van de komende 10 jaar. Het is daarom een belangrijk onderwerp voor lokale en regionale overheden, zegt Van Asten. De lokale en regionale overheden praten er vrijdag over in Brussel en net voor de zomer nog een keer.

Achteruitgang

Van Asten pleit er voor om ruimtelijke ordening, sociale behoeften en openbaar vervoer meer in samenhang te bekijken, terwijl marktoverwegingen meer naar de achtergrond mogen. ´Je ziet nu toch soms dat een buslijn uit commerciële overwegingen wordt verlegd. Soms betekent dat voor hele wijken een enorme achteruitgang als ze bijvoorbeeld naar het centrum of het station willen.´

Dichtslibben

Van Asten: ´Voor steden zou beter openbaar vervoer kunnen voorkomen dat ze dichtslibben. Voor het platteland zou een beter openbaar vervoer de kernen meer leefbaar houden doordat als ze als woonplaats aantrekkelijk blijven. En als de inwoners blijven, blijven ook de voorzieningen.´ Dat geldt op het platteland maar net zo veel in de steden. Op het Spui rijden langs de werkkamer van Van Asten 16 trams per half uur. Maar wijken als Morgenstond en Bouwlust in Den Haag Zuidwest hebben ook te weinig goede en vooral snelle verbindingen, meent de wethouder.

Andere regio’s

Tegelijk vraagt hij zich af waarom veel bedrijven naar Amsterdam willen verhuizen. Veel banken en advocatenkantoren hebben de Hofstad verruild voor de hoofdstad. Eerder trokken AkzoNobel vanuit Arnhem en Philips vanuit de lichtstad naar Amsterdam. En hun werknemers kunnen nu acht ton neertellen voor een tweekamerappartement in Bos en Lommer, voegt hij er aan toe. Met een betere OV-planning kunnen bedrijven zich ook in bijvoorbeeld Groningen - dat onlangs meldde woningen te willen bouwen in ruil voor een betere mobiliteitsontsluiting – of een andere regio dan de overvolle Randstad vestigen.

Sociale kant

Overigens kraakt Van Asten met zijn kritiek niet de hele strategie van de Europese Commissie af, die onder meer draait om emissievrije en autonome voertuigen en emissieneutrale binnenzeehavens en luchthavens en de beleidsagenda voor mobiliteit in de komende jaren vormt. Dat is een goede strategie, meent hij. De Europese Commissie wijst op de noodzaak van een beter openbaar vervoer, maar dan gaat het vooral over grote grensoverschrijdende verbindingen zoals de Thalys. Maar de meeste mobiliteit vindt veel dichterbij huis plaats, onder meer door woon-werkverkeer in de steden en tussen de steden. Daar valt  ook meer winst te behalen, maar dat vraagt wat van de steden, bijvoorbeeld op het gebied van ruimtelijke planning. De Europese Commissie kan de steden en regio´s hierbij helpen in het bieden van financiering en het verzamelen en ondersteunen van goede voorbeelden. Maar Van Asten vindt dat die socialere kant van het OV meer voor het voetlicht moet worden gebracht.

Groeifonds

Dat vindt ook het Nederlandse kabinet, dat positief oordeelt over de strategie. De Nederlandse regering verwelkomt bijvoorbeeld de aaandacht voor meer pilots op het gebied van ruimtelijke ordening en vervoer. Maar Van Asten vindt ook dat het rijk zelf meer kan doen. Want in Nederland gaat het ook lang niet overal goed. Groningen schreeuwt al decennia om betere verbindingen. De metropoolregio Rotterdam - Den Haag kreeg recent een miljard voor spooruitbreiding tussen Schiedam en Delft wat in de hele regio tot verlichting zorgt. ´Geweldig natuurlijk, maar er moet wel nog een miljard cofinanciering bij worden gevonden en dat zal in deze tijden nog een forse opgave zijn.´ Maar Van Asten klaagt niet, Utrecht kreeg niets uit de eerste ronde van het Groeifonds terwijl ook daar de opgaves groot zijn.