Warmtetransitie uitdaging voor krimpgemeenten

De uitdaging voor de warmtetransitie in krimpgemeenten is veel groter dan in andere delen van het land. Door de lage woningwaarde, de relatief slechte energielabels en het gemiddelde inkomen is het voor gemeente in krimpregio’s veel moeilijker om de warmtetransitie van de grond te krijgen. Dat stelt het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in een rapport.

Gebrekkige isolatie maakt overgang onrendabeler

Landelijk

Een van de grootste problemen van de krimpgebieden is dat de meeste woningen in landelijk gebied liggen. Het verwarmen van de woningen met een warmtenet is daardoor onrendabel. Een oplossing als groen gas zou voor veel krimpgebieden een oplossing kunnen zijn. Maar daarvan is relatief weinig voor handen. Hetzelfde geldt voor andere, relatief nieuwe oplossingen als waterstof. De techniek voor grootschalige fabricage van waterstof staat nog in de kinderschoenen, en is volgens de meeste deskundigen alleen een oplossing voor de industrie of voor (vracht)vervoer. 

All-electric

De enige overgebleven optie is dan een warmtepomp, of all-electricoplossing. Het probleem is dat daarvoor een goed geïsoleerde woning, minstens label B, voor nodig is. Dat geldt overigens ook voor landelijke niet-krimpgebieden. Maar het verschil met de krimpregio’s in Oost-Groningen, Zuid-Limburg en Zeeuw-Vlaanderen is dat veel van de woningen vaak een lager energielabel hebben, en een all-electricoplossing veel duurder zal uitpakken dan de circa 12.000 euro voor de warmtepompinstallatie.

Bovendien is het inkomen vaak aanmerkelijk lager, waardoor de mogelijkheid van woningeigenaren om zelf te investeren in de warmtetransitie laag is. Ook zijn de woningen minder waard, wat het afsluiten van een lening voor verdere investeringen moeilijk maakt. Draagvlak is ook een probleem: de gemiddelde leeftijd van bewoners in krimpgebieden is hoger, en oudere mensen zijn volgens SCP-onderzoek minder bereid te investeren in de eigen woning.

Kosten

Maar ook voor stedelijk krimpgemeenten zijn de kosten hoger. Steden als Kerkrade hebben een voordeel, omdat het vaker gaat om huurwoningen van corporaties, en vaker over appartementen, die relatief goedkoper te verduurzamen zijn. Maar de grote sloopopgave in Kerkrade zit daar in de weg. Volgens demografische berekeningen zal het aantal huurwoningen de komende decennia bijna moeten halveren. Daardoor hebben corporaties veel minder geld om te investeren in de aanpak van de overgebleven woningen.