De financiering van de circulaire economie

Er is een mismatch tussen de financieringsvraag van circulaire ondernemers en het aanbod van financiers. Dat blijkt uit een driedelig onderzoek naar circulair financieren dat Royal HaskoningDHV en KplusV uitvoerden in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Voor een succesvolle transitie naar een circulaire economie, spelen circulaire ondernemers echter een sleutelrol. Ondernemers met (innovatieve) circulaire businessmodellen zijn essentieel om de economie te voorzien van circulair aanbod. Het is dan ook noodzakelijk om de mismatch weg te nemen. De overheid kan daar een grote bijdrage aan leveren. 

De transitie naar een circulaire economie bevindt zich nog in de beginfase. Transformerende en nieuwe circulaire ondernemers staan voor grote uitdagingen en komen flinke barrières tegen. In het onderzoek naar circulair financieren zijn knelpunten gevonden die succesvolle (door)ontwikkeling van ondernemers belemmeren. Deze knelpunten laten zien dat de (systeem)condities momenteel niet in het voordeel werken van circulaire ondernemers: eerder zelfs andersom.

Meer circulaire ondernemers nodig

Het onderzoek richtte zich niet alleen op het perspectief van de ondernemer, maar ook vanuit de financier zijn knelpunten geïdentificeerd en mogelijke oplossingen geformuleerd om deze knelpunten weg te nemen. De doelstelling hierbij is vergroting van het aantal circulaire ondernemers en de verhoging van de slaagkans van ondernemers.

Ook knelpunten voor financiers

Er is gekeken naar de rollen en perspectieven van circulaire ondernemers, financiers en overheden. Gezamenlijk kunnen deze actoren tot de voorgestelde oplossingen te komen voor het mkb. Het is namelijk niet zo dat alleen ondernemers tegen uitdagingen aanlopen. Ook financiers en overheden ondervinden diverse knelpunten, zoals het ontbreken van financierbare businesscases en het aansluitend maken van diverse financieringsinstrumenten.

De overheid als eerste aan zet

Passend bij de beginfase van de transitie, is vooral de overheid aan zet om voldoende ondersteuning te bieden. Er zijn diverse vormen om de transitie op gang te brengen en tegelijkertijd de systeemcondities aan te passen, waardoor circulaire ondernemers beter kunnen concurreren met het lineaire aanbod. Daardoor kunnen zij hun bedrijf opschalen. Dit draagt bij aan het succesvol verkrijgen van financiering.

Conclusies uit het onderzoek

De conclusie uit dit onderzoek is dat er sprake is van een mismatch tussen de financieringsvraag van ondernemers en het aanbod van financiers. Ondernemers weten beschikbare financiële en niet-financiële instrumenten niet goed te vinden, en de samenhang tussen die instrumenten is onvoldoende. Het aanbod van kapitaal is voor veel ondernemers niet passend. En de ondersteuning bij het investerings- of financieringsgereed worden, laat te wensen over.

De onderzoekers werkten tien oplossingen uit om de mismatch tussen vraag en aanbod te verkleinen. Het financieringsaanbod kan bijvoorbeeld vergroot worden en beter op elkaar aansluiten, om zo een complete 'financieringstrein' te realiseren. Dit is zowel van belang voor circulaire start-ups als het bestaande mkb, dat een transformatie naar een circulair bedrijf wil doormaken. Ook is het noodzakelijk om de juiste ondersteuning te organiseren, in samenhang met de regio's, om ondernemers succesvoller financiering te laten aantrekken. De oplossingen zullen bijdragen aan het maximaliseren van de kansen voor de circulaire ondernemers. Ze hebben vooral effect op bedrijven met een risico-rendement verhouding die onvoldoende is en op bedrijven met een goede business case, waarvoor de financieringsoplossing nog ontbreekt.

Ook wordt met de oplossingen het aantal nieuwe circulaire ondernemers in de regio vergroot, en zullen bestaande ondernemers hun transformatie naar een circulair bedrijf in gang kunnen zetten. Hiermee wordt recht gedaan aan het belang van de cruciale transitie die Nederland wil doormaken.