Voorkeur voor zon maakt transitie duurder

In de RES-regio’s is de zon de meest populaire bron van energie. Maar de populariteit van zonneparken en zon op daken als toekomstige energiebron kan de energietransitie wel flink duurder maken. Dat concludeert de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie (NVDE) na een analyse van bijna alle concept-RES’en.

Terawattuur

In iedere Regionale Energiestrategie (RES) geven de 30 RES-regio’s in Nederland aan op welke manier ze duurzame energie willen opwekken. Het streven is om 35 Terawattuur (TWh) op te wekken in 2030. Oorspronkelijk moesten de regio’s hun eerste RES op 1 juni 2020 inleveren, maar dat is vanwege de coronacrisis uitgesteld tot 1 oktober. Vrijwel alle regio’s hebben inmiddels al een eerste versie van hun concept-RES vrijgegeven.

Doel

De NVDE, de brancheorganisatie van bedrijven in duurzame energie, heeft de resultaten op een rijtje gezet. ‘Als alle plannen worden uitgevoerd, dan zal er veel meer dan 35 TWh worden opgewekt, zegt NVDE-directeur Olof van der Gaag. ‘Dus ik verwacht dat we dat doel wel gaan halen.’ Een belangrijker knelpunt is volgens Van der Gaag de betaalbaarheid en inpasbaarheid van de duurzame alternatieven. In de RES’en staan namelijk weinig nieuwe plannen voor grootschalige opwek van windenergie. De regio’s lijken vooral te kiezen voor zonne-energie,  vaak in de vorm van zonneparken of grootschalige projecten voor zonnepanelen op bedrijfsdaken. ‘Maar daar zien we wel dat veel van die projecten uiteindelijk de eindstreep niet halen. Dat speelt met name bij projecten voor zon-op-daken. Uiteindelijk blijken die daken dan toch niet constructief geschikt voor zonnepanelen. Gemiddeld tweederde van de projecten voor zon-op-daken sneuvelt daardoor vroegtijdig.’

Duurder

‘De verduurzaming wordt nu eigenlijk betaald door de rijksoverheid met de SDE++-subsidies. Dat is eerder, bij het sluiten van het Klimaatakkoord, geschat op zo’n 200 miljoen per jaar. Maar het lijkt erop dat dit tot 50 procent duurder kan worden door de keuzes die de regio’s maken: kleinere windturbines die relatief duurder zijn, en zon.’ In de analyse waarschuwt de NVDE dat de grootschalig geplande aanleg van zonneparken op velden en daken meer investeringen vraagt in het elektriciteitsnet. De kosteneffectiviteit, een belangrijk principe van de regering in het Klimaatakkoord, komt daarmee onder druk te staan.

Hardlopen

Maar Van der Gaag is positief over het werk dat door de RES-regio’s is verzet, en de manier waarop veel regio’s hebben gezocht naar draagvlak voor de maatregelen. ‘We hebben dit ook nooit eerder op deze manier gedaan, dus het resultaat is bemoedigend. Er zal nog veel moeten worden gedaan, ook in het verdere uitwerken van de maatregelen en in het vergroten van het draagvlak onder de bewoners. Maar het is een beetje al beginnen met hardlopen: het is het moeilijkst om van de bank te komen en je schoenen aan te trekken. Als je eenmaal loopt, is een extra rondje niet zo moeilijk meer.’