Meer ondersteuning voor gemeenten bij hun grondbeleid

Met meer personele kennis, de mogelijkheid tot sneller onteigenen en een betere benutting van het voorkeursrecht wil minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting het grondbeleid van gemeenten vlottrekken. 

Het gebrek aan sturingsmogelijkheden voor gemeenten wordt gezien als een van de voornaamste oorzaken van haperende gebiedsontwikkeling (vooral nieuwbouw). Via drie sporen wil minister Hugo de Jonge (CDA) het lokale grondbeleid een impuls geven, zo blijkt uit zijn recente Kamerbrief.

Sneller onteigenen

Het eerste spoor betreft de korte termijn. Het gaat hier om kleine verbeteringen,  zoals de mogelijkheid om onteigening in een vroeger stadium in te zetten (parallel al aan het aanschaffingstraject). Ook stelt De Jonge voor om de termijnen van het voorkeursrecht voor gemeenten te verlengen, en wil hij via bovengemeentelijke netwerken de kennis van grondzaken op de gemeentelijke werkvloer vergroten. Een beperkt aantal gemeenten met een forse nieuwbouwopgave kan daarnaast rekenen op extra geld van het rijk.

De andere twee sporen richten zich op de langere termijn. De Jonge wil via een andere vaststelling van de inbrengwaarde onderzoeken hoe de gemeentelijke verwervingskosten van grond kunnen worden teruggebracht. Ook pleit hij voor nieuw onderzoek naar het verbeteren van de baatbelasting.

Opbrengsten 'erg mager'

Emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling Friso de Zeeuw ziet in het eerste spoor een aantal ‘goeie, praktische dingen‘, zegt hij. De opbrengst van de andere sporen noemt hij echter ‘erg mager’. Hij betreurt het dat het wijzigen van de inbrengwaarde niet voortvarender ter hand wordt genomen (‘Dat wordt nu op z'n vroegst 2025’) en mist maatregelen om de massaal gedeelde ergernis van het kavelknippen tegen te gaan. Het ‘zoveelste onderzoek’ naar het beter inzetten van een planbatenheffing noemt hij ‘politieke bezigheidstherapie’.