Nederland veroorzaakt jaarlijks 55 miljard euro maatschappelijke schade

Jaarlijks veroorzaakt de Nederlandse economie 55 miljard euro schade aan menselijke gezondheid, aan ecosystemen en aan gebouwen en machines. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van ABN AMRO en CE Delft. Een groot deel van die schade, 24 miljard euro, wordt aangericht in het buitenland.

Eerder overlijden

Het onderzoek omvat verschillende milieuthema's: klimaatverandering, aantasting van de ozonlaag, fijnstof, smog, humane toxiciteit, verzuring en vermesting. Die betreffen onder andere de uitstoot van CO2, methaan, ammoniak en zwaveldioxide. De uitstoot van schadelijke stoffen leidt ertoe dat mensen eerder overlijden, de biodiversiteit wordt aangetast en het klimaat verandert.

Twee scenario's

Voorlopig zal de milieuschade alleen maar oplopen. Het rapport schetst twee scenario's. Het eerste is gebaseerd op het huidige Europese beleid, het tweede op de Fitfor55-ambities, waarbij de lat ligt op 55 procent minder uitstoot van broeikasgassen in 2030. Het eerste scenario leidt tot uiteindelijk 68 miljard euro milieuschade in 2030, het tweede leidt tot 59 miljard euro milieuschade in 2030.

Schoongeveegd

Dat de milieuschade voorlopig alleen maar groeit, komt doordat de uitstoot naar landen buiten Europa wordt verplaatst. In Azië en Latijns-Amerika is de productie goedkoper omdat daar minder milieumaatregelen vereist zijn. 'Het gevolg is dat de eigen straat wordt schoongeveegd, maar de vervuiling doorschuift naar de buren.'

Bewustwording

Politiek en bedrijfsleven moeten maatregelen nemen om de milieuschade te beperken, schrijft ABN AMRO. Dat kan via bewustwording. Die kan bereikt worden 'door milieuschade te verrekenen met de omvang van de Nederlandse economie (...). Als de economie op papier groeit maar de milieuschade stijgt navenant, dan neemt de werkelijke waarde van het bbp niet toe.' Elke duizend euro die de economie groeit veroorzaakt 76 euro milieuschade, aldus het rapport. Dit cijfer is een gemiddelde. Dienstverlening veroorzaakt veel minder milieuschade dan dit gemiddelde, chemische industrie en landbouw veel meer.

Op de schop

Volgens de bank is een systeemverandering nodig. 'Het verduurzamen per eenheid product is (...) niet genoeg, het consumptiepatroon moet ook op de schop. Daarom moet het beleid zich meer toespitsen op de kern: het afremmen en veranderen van consumptie.'