Uniek schoolgebouw: inclusief kindcentrum in Roosendaal

In je eigen buurt naar school: voor veel kinderen is het de normaalste zaak van de wereld. Maar voor kinderen met een beperking of ontwikkelingsachterstand is dat te vaak nog niet zo. Zij moeten soms ver reizen naar hun school of dagopvang en hebben daardoor soms weinig vriendjes in hun eigen buurt. Dat het anders kan bewijst inclusief kindcentrum De Kroevendonk in Roosendaal. In de nieuwbouw gaan kinderen met en zonder beperking samen leren en spelen.

Binnen Kindcentrum De Kroevendonk werken verschillende partners samen: de peuterspeelzaal, het basisonderwijs, de kinderopvang en de specialistische kinderopvang Wij Samen. Deze stichting begeleidt kinderen met een ernstige meervoudige beperking in hun ontwikkeling. Samen werkten al deze partners aan het ontwerp van een nieuw integraal kindcentrum (IKC), met als motto: ‘Geloven in ontwikkeling. ALTIJD’. 

Inclusief onderwijs: elk kind welkom

De Kroevendonk hanteert het uitgangspunt dat elk kind welkom is. Sterker nog: de betrokken partners willen de verschillen tussen kinderen in het regulier en speciaal onderwijs opheffen. Door samen te leren en spelen vallen verschillen tussen kinderen weg. Dat is het fundament van het inclusief onderwijs dat De Kroevendonk voorstaat. Het klinkt allemaal heel logisch, maar het had behoorlijk wat consequenties voor het ontwerp van de nieuwbouw. ‘Tijdens het ontwerpproces moesten we extra goed doorvragen naar wat nodig was en wat juist hindernissen zouden kunnen zijn’, vatten Lizet Geertsma en Gerhard Jacobs samen. Zij begeleidden het ontwerpproces vanuit HEVO; een vastgoedexpert met veel ervaring in het primair en voortgezet onderwijs. Doorvragen was belangrijk, maar luisteren was net zo essentieel. Gerhard: ‘Vanuit onze ervaring in onderwijshuisvesting konden we veel inbrengen, onder meer hoe je duurzaam en volgens het Handboek Toegankelijkheid en het Integraal Toegankelijkheids Symbool (ITS)-keurmerk kunt bouwen. Maar we hebben vooral ook heel goed geluisterd naar de inbreng van experts van De Kroevendonk en Wij Samen. Zij hebben enorm waardevolle input geleverd om een schoolgebouw te ontwerpen dat letterlijk en figuurlijk drempelloos is.’

Details

The devil is in the details: zo zou je dat ontwerpproces kunnen omschrijven. Lizet: ‘Sommige zaken waren helder en mag je verwachten bij de ontwikkeling van een inclusieve school. Denk aan een snoezel- en verzorgingsruimte voor kinderen met een beperking en een badkamer en toiletruimte waarin voldoende ruimte is voor een brancardrolstoel. Maar we hebben samen ook goed gekeken naar onder meer draaicirkels van rolstoelen. Die hebben namelijk invloed op de grootte van een ruimte of de breedte van een deur. En drempelloos betekende in dit geval echt nergens een drempel, ook niet van een millimeter hoog. Hoe zorg je dat kinderen in een rolstoel de ramen en deuren kunnen openen en ook gebruik kunnen maken van de kookruimte? Hoe kan kleurgebruik kinderen helpen om de functie van een ruimte te begrijpen? En hoe zorg je dat kinderen met en zonder beperking samen les kunnen volgen of op het speelplein kunnen spelen? Talloze vragen hebben we samen beantwoord. Juist dat was de meerwaarde van het ontwerpproces.’

Meerwaarde van samenwerken

Samenwerking is bij HEVO altijd essentieel. ‘We geloven dat een ontwerp daadwerkelijk beter wordt als partners vanuit een gezamenlijk gedragen visie samenwerken’, licht Gerhard toe. ‘Vanzelfsprekend doen we dat met onder meer de architect en aannemers. Maar we betrekken bewust opdrachtgevers én gebruikers bij het ontwerpproces. Simpelweg omdat dit altijd tot een beter resultaat leidt in ontwerp én in exploitatie. Een aansprekend voorbeeld is de routing in de nieuwbouw van De Kroevendonk. Kinderen met een ernstig meervoudige beperking hebben soms de behoefte om te kunnen ‘dwalen’. Vanuit die wetenschap, ingebracht vanuit de expertise van Wij Samen, heeft de architect een gebouw ontworpen waarin geen enkele gang doodloopt en waar leuke uitdagende plekken en nissen gecreëerd zijn.’

Duurzaam gebouw binnen budget

Gerhard en Lizet zijn trots op de samenwerking tussen alle partners. Ze benadrukken dat kindcentrum De Kroevendonk laat zien dat inclusief onderwijs wél kan, óók binnen strakke budgetten en duurzaamheidswensen. Gerhard: ‘De nieuwbouw is bijna energieneutraal en heeft onder meer zonnepanelen en een groen dak. Uiteraard hebben we, zoals we dat altijd doen, goed gekeken naar de exploitatiekosten op de langere termijn. In dat opzicht was het proces niet anders dan we gewend waren.’

Denken in mogelijkheden

De nieuwbouw van De Kroevendonk wordt in de zomer van 2023 opgeleverd. Bijzonder is dat de school nadrukkelijk de verbinding met de wijk zoekt. De kinderen kunnen samen spelen op het schoolplein, waar onder meer moestuintjes komen. Het Tiny Forest tegenover de nieuwbouw zal ingezet worden om samen te leren en spelen. Samen: dat is vooral wat Lizet en Gerhard zo stimulerend vonden bij de samenwerking met kindcentrum De Kroevendonk. ‘Alle partners dachten niet in belemmeringen maar in mogelijkheden. We hopen oprecht dat dit mooie gebouw van deze bijzondere school andere onderwijsorganisaties inspireert om inclusief onderwijs mogelijk te maken.’