Het nieuwe wonen
Column Jacob HesselingFinalist van de BB Serious Game Top InfluencersMet uitzondering van het kabinet schijnt iedereen zo langzamerhand ervan overtuigd te zijn dat de hypotheekrenteaftrek op de politieke agenda geplaatst dient te worden. Waarom het kabinet deze problematiek niet wil oppakken is onduidelijk. Minister Donner beloofde toch niet zomaar dat er eind dit jaar een integrale visie op de volkshuisvesting op tafel zou liggen? Ook de hypotheekrenteaftrek kan hierbij niet onbesproken blijven.
Er is toch alle aanleiding om een moment van brede bezinning in te luiden. Naast de renteaftrek vormen de ontwikkelingen rond de woningcorporaties, de rol van makelaars, projectontwikkelaars, gemeenten, de instortende bouwmarkt, de muurvast gelopen woningmarkt en als klap op de vuurpijl daar bovenop de economische crisis voor een accuraat optreden toch voldoende aanleiding?
Heeft de rijksoverheid zich te ver teruggetrokken uit de bouw? Wordt zij als kaderstellende regisseur in het bouwproces niet node gemist? De volkshuisvesting was, is en blijft kennelijk een rijkszaak. Dat vraagt om een navenant optreden. Wonen moet als basisbehoefte opnieuw in beeld worden gebracht. Voor het vinden van oplossingen en als drager voor hervormingen dient de rijksoverheid de bewoner - zowel hurend als kopend - weer centraal te stellen.
Wat is er op tegen om alle Nederlanders gedurende hun wooncarrière van 40 of 50 jaren een basisvergoeding van maximaal 2400 euro per jaar te verstrekken? Boven een vast te stellen inkomensniveau (voor hen die deze vergoeding niet nodig hebben) kan deze via aanpassing van de belastingtarieven terug worden gevorderd. Het onderscheid tussen regelingen voor koop- en huurwoningen kan hierbij komen te vervallen.
Huurders dienen structureel mee te delen in de genoten opbrengsten. Kortingen dienen niet alleen bij de verkoop van de huurwoning aan de zittende huurder te worden gegeven, maar ook bij de verhuur aan de bewoner te worden verstrekt. De jaarlijkse huurverhoging wordt afgeschaft.
Daarnaast lijkt het ook tijd om effectiever gebruik te maken van het immense vermogen, dat in de afgelopen jaren vooral dankzij de huurders en de marktwerking is verkregen, geleidelijk af te bouwen en te benutten.
Met een deel van de vrijkomende middelen bij verkoop van het eigen bezit aan de huurders kunnen de opbrengsten deels ook voor de bouw van goedkope koopwoningen van lagere inkomensgroepen worden ingezet. De woningcorporaties worden wat betreft ontwikkelingstaken omgevormd tot regionale bouwautoriteiten en wat betreft het beheer tot sociale verhuurbureaus.
Het zijn enkele rudimentaire oprispingen die hier worden neergelegd, maar zeker de moeite van het overdenken en uitwerken waard.
Jacob Hesseling
*Lees ook columns van andere BB Top Influencer-finalisten>>
*Al LinkedIn-lid? Zoek de finalisten op in de BB Linkedin-groep of in één van de subgroepen:
1 Ik ben het eens met de schrijver als hij zegt dat overheid wonen, kopen, huren ( veel) meer centraal moet stellen.
Hier gaan we nog samen de bocht in, Piet komt hij echter niet veel verder dan het afwijzen van mijn ideeën.
2 Om iedereen een X vergoeding ( € 2.400) te verstrekken is absurd. Wat een enorme bureaucratie gaat er zo ontstaan. Voorts dat mensen denken dat wonen gratis is! Nogmaals absurd !
Het idee van een basisvergoeding beoogd een heleboel bureaucratie af te schaffen. Woontoeslag en hypotheekrente aftrek verdwijnen en daarvoor in de plaats komt een veel eenvoudiger systeem van toeslagen en heffingen, grotendeels te regelen via ophoging van de belastingvrije voet en aanpassing van de bovenliggende belastingschijven. Huurders en kopers blijven natuurlijk gewoon woonlasten houden en betalen.
3 Jaarlijkse huurverhoging wordt afgeschaft. Alles wordt duurder, maar eens een huurprijs, blijft altijd dezelfde huurprijs is idem een volstrekt absurd idee.
Wonen in een koopwoning wordt jaarlijks niet duurder en zelfs goedkoper als het inkomen hoger wordt in het huidige stelsel. Tegelijkertijd wordt de huur zonder enige kosten noodzaak jaarlijks verhoogd met een percentage hoger dan (of een enkele keer gelijk aan) de inflatie. Dit proces volstrekt zich in Nederland al zestig jaren. Wat is er nu absurd
Ik denk dat het jaarlijks verstrekken van vijf miljard belastingaftrek voor hypotheek rente aan 1,5 miljoen Nederlanders met een inkomen boven 80 duizend euro eerder als onbegrijpelijk kan worden getypeerd.
4 Het (immense) vermogen (afbouwen) is eveneens een desastreuze gedachte.
Spaarpotten zijn er- zeker als ze overvol zijn- om te worden aangebroken. Het aanspreken van die pot is al enkele jaren gaande op een nogal ongelukkige manier (restauratie woonboot 200 miljoen, mislukt campusproject, grondspeculatie verliezen van meer dan negentig miljoen) Verstandiger gebruik is er van de reserves gemaakt voor het wegsubsidiërend van onrendabele toppen bij nieuwbouw. De meerkosten rijzen de pan uit. Veel plannen gaan – zo blijkt nog dagelijks de spankracht van de corporatiebestuurders te boven.
5 Het opgebouwde vermogen dient inderdaad te worden aangewend voor de broodnodige nieuwbouw ( die thans volstrekt stil ligt). Echter in de visie van de schrijver is dit vermogen eerst afgebouwd ?
Ingrijpen van de centrale overheid, gecoördineerde uitvoering en structurele activering en besteding van de reserves, door massale verkoop van woningen aan de zittende huurders tegen gunstige voorwaarden kan oplossingen brengen.
6 De schrijver gaat volstrekt voorbij aan het verschijnsel "scheef wonen".
In Nederland wonen circa 75 duizend mensen scheef in huurwoningen. Meer dan drie keer zoveel huurders wonen echter te duur. Scheef wonen is een schijnprobleem en als je het wilt oplossen moet je ook de kostende kant meenemen. Zij veroorzaken zeker de problemen op de woningmarkt niet. Jaarlijkse verhuisbewegingen liggen normaliter tussen de 5 en 10 procent; momenteel op ca. 7 % zo’n vijfhonderd duizend verhuisbewegingen meen ik.
Wat mij betreft zou het artikel best een titel mogen dragen! Ik weet er een "ooit zo zout gegeten".
Zelden las ik zo’n zoutloos – bijna flauw- commentaar.
Jacob Hesseling