Herindeling houdt CDA in de greep

Het CDA worstelt met gemeentelijke herindeling. De grootste regeringspartij is en blijft ‘heel terughoudend’ als het gaat over het door fusies verdwijnen van kleinere gemeenten. Anderzijds is het CDA daarom blij met decentralisatie, de overheveling van taken van het rijk naar gemeenten. Probleem is dat gemeenten daardoor in toenemende mate te maken krijgen met een te hoge werkbelasting en daarmee stijgt de druk om samen te werken of te kiezen voor fusie.

Tegen die redenering tekent CDA-kamerlid Eddy Bilder verzet aan. ‘Gemeenten moeten juist ruimte krijgen voor andere vormen van samenwerking dan samenvoeging. Ook willen we meer differentiatie van taken, bijvoorbeeld doordat provincies voor bepaalde gemeenten wel en voor andere gemeenten niet bepaalde taken uitvoeren. Ik verwacht ook veel van het Finse model van de gastheergemeente. Concreet zou Renswoude met Veenendaal de ruimte moeten krijgen om te experimenteren.’

De CDA-burgemeesters van Maastricht, Gerd Leers, en Den Bosch, Ton Rombouts, hebben intussen gepleit voor schaalvergroting van hun steden. Rombouts claimt voor de economische ontwikkeling van Den Bosch delen van de buurgemeenten Landerd en Maasdonk.

Leers vindt dat de aanpak van de vergrijzing in Zuid-Limburg en het creëren van economische slagkracht worden belemmerd door de bestaande bestuurlijke structuur van negentien gemeenten. Bestuurlijke samenwerkingsconstructies zijn volgens hem geen oplossing. Leers verzet zich tegen de fusie van de buurgemeenten Eijsden en Margraten. Die kiezen voor samengaan om zich bestuurlijk sterk te maken voor de toekomst. ‘Wij hebben richting Maastricht uitgesproken dat we regionaal willen samenwerken’, zegt CDA-burgemeester Henk van Beers van Margraten.

Oplossing

CDA-Kamerlid Bilder reageert luchtig op de constatering dat de tegengestelde opvattingen in de steden en dorpen over herindeling het CDA splijt. ‘Wij zijn niet per definitie tegen herindeling, maar wel tegen de keuze van schaalvergroting als enige oplossing’, stelt Bilder.

Het Kamerlid onderstreept dat het geen optie is dat gemeenten stoppen met het uitbesteden van taken aan bureaus en andere gemeenten en voortaan alles zelf doen om zo het bestaansrecht te waarborgen. ‘De toenemende complexiteit van de samenleving vraagt specialismen waarover niet elke gemeente beschikt. Het gaat er om dat je als college verantwoordelijk blijft voor elke vorm van samenwerking die je hebt gekozen.’ De Tweede Kamer debatteert woensdag over decentralisatie en de organisatie van het interbestuurlijk toezicht.

Zie ook het interview met Anne Doornbos, de gemeentesecretaris van Noordenveld.