Carnavalsmengsels overheersen plantsoenen

Gemeenten hebben veel meer aandacht voor groen. Je hoeft bovendien geen enkele ambtenaar meer te overtuigen van het nut van groen bij het tegengaan van de effecten de klimaatverandering in de stad, zoals het opvangen van water en het bestrijden van hittestress en droogte in de stad’, zegt directeur Roel van Dijk van Stichting Steenbreek in Amersfoort.

Tegelwippen

De kleine organisatie is bekend van relatief nieuwe begrippen als het ‘nationaal kampioenschap tegelwippen’. Steenbreek staat aan de basis van veel initiatieven in gemeenten, zoals ‘tegel eruit, groen erin’ en ‘geveltuintjes’. Roel van Dijk is positief en optimistisch. ‘Er zijn meer stadsecologen in dienst gekomen bij ontwikkelaars. Waar dat nog niet het geval is, wordt kennis over ecologie en biodiversiteit steeds vaker ingehuurd door gemeenten en projectontwikkelaars als er een nieuwbouwwijk wordt gebouwd of herstructurering plaatsvindt’, constateert Van Dijk.

Veel fout

Eigenlijk wilde Steenbreek het na acht succesvolle jaren voor gezien houden, maar Van Dijk en zijn stichting gaan nog even door. ‘Want er gaat ook nog veel fout’, ziet Van Dijk. Waar dan? Daar is hij terughoudend in. Begrijpelijk, want hij is met tal van gemeenten in overleg. Vaak betreft het simpele zaken die eenvoudige communicatie vergen. ‘Zoals een enthousiast buurtinitiatief dat ergens een stukje openbare ruimte tot bloemrijke berm of grasstrook heeft omgetoverd, maar waar toch de gemeentelijke grasmaaier overheen gaat.’

Plantenlijsten

Van Dijk ziet ook nog vaak ‘onnodige verharding.’ En fundamenteler is dat ondanks de grotere inbreng van stadsecologie op veel plaatsen kennis ontbreekt om bij de vergroening van de stad meer aandacht te besteden aan biodiversiteit. ‘Met de keuze voor plantensoorten kunnen gemeenten sturen in een sterkere biodiversiteit. Dat leidt tot gezondere vegetatie, meer evenwicht en meer kans op een natuurlijke bestrijding van plagen.’ Steenbreek heeft gratis plantenlijsten beschikbaar van bomen en heesters, inclusief hun bijdrage aan de biodiversiteit.

Carnavalsmengsels

Dit voorjaar organiseerde Steenbreek een kennisbijeenkomst, waarvan zowel in het blad Stadszaken als in het vakblad Groen verslag werd gedaan. Onder de kop ‘biodiversiteit stad lijdt onder slechte plantkeuze gemeenten’ bleek volgens deskundigen dat veel gemeenten nog te gemakkelijk naar standaardsoorten grijpen en zich van ‘carnavalsmengsels’ bedienen. Dat laatste zijn zadenmengsels die weliswaar kleurrijke en exotische plantensoorten opleveren maar weinig meerwaarde voor de biodiversiteit met zich meebrengen. ‘‘Het is toch groen? Dan is het toch goed’, horen stadsecologen al te vaak van ambtenaren met goede bedoelingen maar met weinig verstand van biodiversiteit’, aldus het verslag.

Moet beter

Het kan en moet nog beter, licht Roel van Dijk toe. Het probleem met de kennis over biodiversiteit is dat elk deel van de stad om een andere aanpak vraagt. Een stadsrand met veel groen en een ‘groen-blauwe dooradering’ vergt een andere aanpak dan het stadscentrum. In het algemeen geldt wel dat inheemse soorten de voorkeur verdienen voor biodiversiteit. Ze trekken wel tot vijftig keer meer insecten dan exoten, maar een topsoort als de beuk kun je beter niet in het stadscentrum plaatsen, aldus Steenbreek.

Genuanceerd

Het is te droog en vooral te warm in het vaak versteende centrum. Uiteraard is het doel om het centrum minder hittegevoelig te maken, elke tegel minder helpt, maar gezien de klimaatverandering is het een illusie dat elk stadscentrum geschikt wordt voor beuken, aldus Van Dijk. Dus in dat geval moeten gemeenten niet terugdeinzen voor een exoot als de Amerikaanse sering die redelijk goed gedijt op versteende plekken. ‘Het ligt genuanceerd.’

Lees het hele verhaal over biodiversiteit deze week in BB11 (inlog).