Goud voor Randstad ver zoek

Van een gezamenlijke eensgezinde samenwerking in de Randstad van de vier provincies (Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland) en de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) is geen sprake. Het gezelschap is uiteengevallen in twee vleugels, noord en zuid, en daarbinnen werken provincies en gemeenten zo goed en zo kwaad als het kan samen. De mooie intenties van het geruchtmakende manifest uit 2005 van de Holland Acht, vier commissarissen van de koningin en de burgemeesters van de vier grote steden, om samen van de Randstad een internationale topregio te maken, zijn verdampt in de Randstedelijke delta.

De belangrijkste reden daarvoor is dat het kabinet de vingers niet wenste te branden aan een grote bestuurlijke reorganisatie: één Randstadprovincie, minder gemeenten en minder Rijk. Er is gekozen voor het alternatief: samenwerken in meer dan dertig projecten om op die manier urgente zaken in de Randstad uit te voeren.

Volgens Franssen, vorige week in Binnenlands Bestuur, gaat dat allemaal zo langzaam dat de Randstad zo niet aan de top komt. Volgens zijn Noord-Hollandse collega Harry Borghouts is er echter sprake van ‘een gemêleerd beeld’. Hij was er al bij toen Franssen en de Amsterdamse burgemeester Cohen 3,5 jaar geleden de Holland Acht oprichtten.

Terwijl Franssen de samenwerking in de zuidvleugel van de Randstad aanprijst, blijkt Borghouts tevreden te zijn over de samenwerking in de noordvleugel, die is omgedoopt in de metropool Regio Amsterdam. ‘Er wordt vrij stevig samengewerkt. Er zijn geen bindende afspraken, maar over ruimtelijke ordening, verkeer, wonen en recreatie worden afspraken gemaakt die ook worden nageleefd’, aldus Borghouts desgevraagd.

Captains of industry onder wie recentelijk Akzo-topman Hans Wijers en Anthony Burgmans (Unilever) in het verleden, mogen dan beurtelings échte bestuurlijke samenwerking en bestuurlijke reorganisatie van de Randstad bepleiten, zij moeten niet denken dat noord en zuid, Amsterdam en Rotterdam, het spel solo spelen. ‘In het buitenland propageren wij de Randstad’, stelt Borghouts.

Echter, de Noord-Hollandse commissaris van de koningin is evenals Franssen voor grotere gemeenten en schaalvergroting van de provincies om de Randstad optimaal te faciliteren. Daarmee grijpen deze twee oudgedienden van de Holland Acht terug op het pleidooi voor de schaalvergroting van het Randstedelijke middenbestuur dat al in 2002 werd gedaan door de commissie-Geelhoed. Premier Balkenende heeft echter nooit trek gehad om burgers (lees zijn eigen achterban) lastig te vallen met een bestuurlijke reorganisatie.

De toekomst moet dus uitwijzen of burgers, zoals Franssen dat stelt, de politiek van continuering van onderlinge bestuurlijke drukte en rivaliteit in de Randstad afstraffen.