Advertentie
ruimte en milieu / Nieuws

Meer betegeling leidt tot meer doden

Het betegelen van tuinen kan heel handig zijn, maar het leidt ook tot warmere steden. Dat leidt weer tot meer doden, becijfert de GGD. In Groningen nemen de verhardingen toe, maar de gemeente kan niet veel doen.

04 maart 2014

Tuinen volleggen met tegels; het klinkt als een makkelijke manier voor een onderhoudsvrije tuin. Toch zijn er gevaren. De GGD en de rijksuniversiteit Groningen waarschuwen voor een temperatuurstijging die in de zomer tot meer doden kan leiden.

Geen grip
De gemeente Groningen wilde weten in hoeverre de verstening in de stad toenam. ‘We zagen dat mensen hun tuin meer en meer betegelden, maar we hadden er geen grip op’, legt stadsecoloog Wout Veldstra uit in een interview met BB Magazine. Met het onderzoek wil de gemeente weten hoeveel procent er meer versteend is ten opzichte van 1998. De resultaten komen uit rond een stijging van vijf procent. Dat is minder dan men in Groningen verwacht had. De gegevens werden geleverd door het Kadaster, dat gebruikmaakte van luchtfoto’s uit 1998 en 2013. Een student van de RUG voerde het onderzoek uit en kwam tot de voorlopige conclusie dat de temperatuur door de verstening wel gestegen is. Het gaat om één of twee graden, maar dat heeft al een effect op de gezondheid.

Meer warmte
Meer verstening leidt tot een warmere stad, omdat stenen overdag warmte vasthouden en dit ’s nachts afgeven. Meer warmte leidt tot een hoger sterftecijfer, legt Amanda le Grand, bioloog bij de GGD Groningen uit. ‘Boven de 17,5 graden Celsius neemt het landelijk sterftecijfer toe. In binnensteden is het vaak nog warmer. Eén of twee graden kan al leiden tot meer sterfte’, vertelt ze.

Stimuleren
Oplossingen voor het probleem vindt Veldstra lastig te noemen. ‘We kunnen mensen niet verbieden hun tuin te betegelen’, stelt hij. Als verbieden niet kan, zal de impuls moeten komen vanuit het positieve: mensen moeten gestimuleerd worden om hun tuin groen te houden. Ook voor het riool heeft de verstening gevolgen. Door het stenen oppervlak zakt het water niet weg in de grond,maar komt het op het riool terecht. Als daar iets mis mee gaat, kijkt de burger volgens de ecoloog weer naar de gemeente.

Bestrijden
Gemeenten kunnen de temperatuurstijging, het zogeheten stedelijk hitte-eiland-effect, bestrijden door in te zetten op meer groen en meer verdamping in binnensteden. ‘In winkelstraten en binnensteden zijn groen en schaduw belangrijk’, zegt Peter Bosch van TNO. Bosch is betrokken bij de werkgroep ‘kennis voor klimaat’, die kijkt hoe Nederland zich het beste kan voorbereiden op de gevolgen van de klimaatverandering, waaronder dus opwarming.

Onderzoek
Onder meer Amersfoort, Eindhoven, Leeuwarden en Den Haag hebben al aangegeven ook een versteningsonderzoek uit te willen voeren. Op 24 april worden de resultaten van het Groningse onderzoek gepresenteerd tijdens een symposium over verstening.

Reacties: 25

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Madeleen Helmer
Gemeentes en burgers kunnen samen optrekken tegen de verstening: niet allen tuintjes ontharden, maar ook parkeerplaatsen. Wedstrijdje doen?
Bolhuis
Ik ben heel benieuwd hoe dit oorzaak- gevolg (meer tegels is opwarming van de stad) duidelijk gemaakt is. Lijkt me in zo'n kleinschalig en kortdurend onderzoek onmogelijk.
Jan
Hoezo kunnen we mensen niet verbieden hun tuinen te verstenen? Kwestie van wetgeving. Sterker nog, je zou volgens mij nu al in bestemmingsplannen een verbod kunnen opnemen tot het meer dan bijv. 20 procent verstenen van tuinen, eventueel met een mogelijkheid in bepaalde uitzonderingsgevallen daarvoor een omgevingsvergunning (vroeger aanlegvergunning) te verlenen.
Anoniem / Bezorgde burger
@ Jan,



Een verhardingsverbod regelen in het bestemmingsplan. Daar zijn wij in samenspraak met het Waterschap ook wel eens mee bezig geweest.



Veel haken en ogen. Daarbij moet je het willen. Weer meer regelgeving en betutteling.



Als je het perse wilt regelen is het struikelblok met name handhaving. Gemeenten hebben al veel te weinig capaciteit voor controles bij kappen van bomen, hokjes bouwen etc. Zou dit er ook nog bijkomen.



Daarbij kom je langs, ga je handhaven, men trekt wat stenen eruit, je komt weer lang, alles in orde. Week later liggen de stenen er weer in. Niet te doen.



Regels die je niet kunt handhaven moet je niet vaststellen.
K.M. Schaap / afdelingshoofd burger- en bestuurlijke zaken
Ik vond het onbegrijpelijk als mensen een huis met een tuin nemen en vervolgens die hele tuin gaan betegelen. Woningcorporaties zouden dat moeten verbieden.

Albert Tjarks / beleidsadviseur
Wellicht is het verstandig om niet alleen naar de burger te kijken. De gemeentelijke overheid kan ook het goede voorbeeld geven door meer ruimte te creëren voor groen in de binnenstad. En vergeet niet dat er ook een relatie ligt tussen verharding en het kunnen verwerken van regenwater.
Jos Praat / beleidsadviseur
@ Anoniem:

verstandige woorden. Nog meer betutteling moet worden voorkomen. Trouwens, 't is toch een mooie dood: overlijden door de warmte van je eigen tuintje?
Kees Poot / beleidsmedewerker
Behalve meer warmte geeft verstening ook meer wateroverlast bij piekbuien die de klimaatveranderring ons brengt. Bij versteende tuinen zul je minder vlinders, vogelsoorten e.d. aantreffen. Het stadsleven staat zo steeds verder van de natuur af. Gemeentelijke groenvoorzieningen en waterpartijen kunnen een alternatief zijn voor een hittebestendige stad. Regels zullen niet helpen. Daag bewoners uit tot ander tuingebruik. Geef suggesties voor goedkope, onderhoudsvriendlijke tuininrichting. Stimuleer tot groene wijken e.d.. Het heffen van een hogere belasting voor versteende tuinen (ozb) zou een financiele prikkel kunnen zijn om niet te betegelen.
hans boelens
Geef de bewoners een vergunning om een paar plantjes van een bepaalde soort er neer te zetten ..... en het klimaat heeft er profijt van.
Hannes Haganum / kritisch lezer
Ja, en ? De minister van Infrastructuur en Milieu laat het liefste het hele land asfalteren en vol leggen met 14 baans snelwegen. Vast en zeker zal zij de nieuwe voorzitter worden van Bouwend Nederland. Geen idee waar die M voor staat bij I&M ? Zal wel voor Money zijn.
Roland Baumgarten / beleidsambtenaar
Waarom betegelen mensen hun tuinen? Om van het onderhoud af te zijn en om het oppervlak als 'buitenkamer' te gebruiken met loungesets en buitenkeukens. Als wateropnemende tegels zouden worden gebruikt die de regen kunnen afvloeien of houten dekplanken die ook nog eens minder warmte opnemen zou het al een stuk kunnen schelen.
Kanszoeker
Laat ik nou in een gemeente wonen die uit bezuinigingsoogpunt het gemeentelijk groen reduceert tot (niet geëgaliseerde) stukjes gras.

En laat in diezelfde gemeente het indicatieorgaan voor (huishoudelijke) hulp je dringend adviseren je tuin te betegelen - motivatie: minder onderhoud. Vergeet men hier hoeveel werk het is de begroeiing/onkruid tussen de tegels uit te halen? Gif spuiten is tenslotte ook niet altijd de oplossing.

Is eigen of gemeente groen gewoon fijn om te bij wonen?

Terug naar het probleem: ligt in dit geval de oplossing in een gebod of verbod aan de burger?
Roffa
"Meer tegels leiden tot meer doden", aldus het RUG-rapport.

Dit is echt een onderzoek à la Diederik Stapel of Roos Vonk.

In zuidelijke landen is de temperatuur nog wel een stuk hoger dan 17,5 gr.

Een wonder dat daar nog mensen leven. Miljarden nog wel !
Hans / afdelingsmanager
Wat een non issue! Over verkeerde prioriteiten gesproken. Na Groningen gaan er dus nog 4 steden onderzoek doen; alsof het daar wezenlijk anders zal zijn. En al die warme auto's, bussen, treinen, afvalbakken, kliko's in de zomer; wat gaan we daar aan doen? Pin die overheid vast op kerntaken en niet meer dan dat!
Gerrit / ambtenaar
Toen er nog geen tegels lagen en de doorgaande wegen zandpaden waren stierven er inderdaad minder mensen. Reden Anno 2014 wonen er in Nederland ongeveer 17 miljoen mensen en toen 2 miljoen. Dus erg logisch dat er minder mensen toen kwamen te overlijden en nu meer.

Roept de vraag op of het opleidingsbudget in het WO niet veel te hoog is. Wat een onzinnig onderzoek met belastinggeld.
Rogier
NL heeft geen problemen meer, als hier aandacht aan wordt besteed. Zoals bij de meeste milieu-items in NL, waar voor elk grassprietje geld wordt uitgetrokken. Afkomstig van de automobilsten waar Van Avezath kennelijk een grote hekel heeft. De bemoei-en regelzucht voor het 'milieu' is oneindig in ons land.
Boris
Hahaha...dit zijn de betere berichten, nml. die je vrolijk stemmen. Goed bezig aan de RUG, de rijksuniversiteit voor gesteente-onderzoek.
Jan
@anoniem (beleidsadviseur). Natuurlijk is zo'n verbod wel te handhaven. Gewoon af en toe een luchtfoto's maken en je ziet waar je moet zijn. Het gaat overigens niet alleen om de opwarming van de stad maar ook en vooral om de wateroverlast. Het regenwater kan niet meer snel afgevoerd worden bij verstening van tuinen. Sommigen noemen zo'n verbod betutteling, anderen zien het algemeen belang. Beleidsadviseurs behoren dat laatste vooral voor ogen te hebben.









Rogier
@Jan, minder regelgeving en kosten zijn ook een algemeen belang. Luchtfoto's voor fictieve problemen scoren daar slecht op.
Jan
@V6. Minder regelgeving wil niet zeggen: dus maar geen zinvolle regelgeving erbij. Nee, zinloze regelgeving schrappen. Het is overigens geen fictief probleem, gelet op de wateroverlast. En luchtfoto's worden er toch wel gemaakt. Benut die dus ook hiervoor.
Mandy
Ik snap het geloof ik niet goed. Ja noem me maar naïef. Maar ik zit op een warme zomerse dag heel wat aangenamer op mijn grasveldje onder de kersenboom dan mijn buren in hun betegelde tuin onder de parasol. Ik heb er dus zelf ook belang bij dat mijn tuin groen is (en blijft). Bovendien kijk ik graag naar het vogelleven in mijn tuin.
Rogier
@Jan keyword is hier zinvol. Voor die paar hoosbuien per decennium dat niet al het hemelwater direct afgevoerd kan worden, ga je op postzegelniveau tuintjes controleren. Een belediging voor echte problemen in de wereld en een inbreuk op de individuele vrijheid, en dat voor een non-issue. Het idee alleen al is bizar.
Hans van der Bent / Specialist Groen en Geo Informatie
Hittestress is een onderkend probleem, is al meer onderzoek naar gedaan, alleen blijft het helaas daarbij.

Hitte in de stad leidt tot:

slechte nachtrust,

meer agressie

verminderde productiviteit en bij ouderen tot eerder overlijden.

Dat overlijden is dus niet het enige probleem. tel daarbij de toenemende hoosbuien op, en meer groen is de enige fatsoenlijke (en betaalbare) oplossing.

Hittestress voorkom je ook door bijvoorbeeld gevelgroen te gebruiken, daar zijn al veel mooie voorbeelden van te zien, en helaas veelal in het buitenland.
t. faber / gepensioneerd
De gevreesde verhoging van het sterftecijfer zal zich naar mijn verwachting voornamelijke manifesteren onder de bejaarden. Goed nieuws dus voor het zittende kabinet, dat met deze vermaledijde bevolkingsgroep zo in z´n maag zit.
Luuk / bestuusjurist
Zelf heb ik de pest aan versteende tuinen en inderdaad is het onder een boom veel aangenamer dan onder een parasol op een warme dag. Maar zoveel echt warme dagen hebben we hier niet en a.u.b. blijf af van de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Ik vermoed dat roken onder de boom meer doden eist dan niet-roken onder een parasol. Laten we toch ons met de echte problemen bezig houden. Dit is een typisch broodje aap verhaal.
Advertentie