Gelderland heeft eigen warmtebedrijf nu bijna opgericht

De oprichting door de provincie Gelderland van een Gelders Warmte Infra Bedrijf (GWIB) gaat na een proces van twee jaar zijn laatste fase in. Het provinciebestuur heeft een voorlopig besluit tot oprichting genomen.

Nu hebben de Provinciale Staten hun laatste kans om lucht te geven aan hun wensen en bedenkingen. In september 2022 reageerde een meerderheid van de statenleden enthousiast op een tussenrapportage van het provinciebestuur.

Alliander

Ook de twee andere toekomstige aandeelhouders van het warmtebedrijf, netbeheerder Alliander en het Innovatie en Energiefonds Gelderland, moeten formeel nog hun fiat geven. Samen met hen wil de provincie Gelderland straks de eigenaar zijn van GWIB, dat als bestemming heeft om tot 2050 ongeveer 340.000 Gelderse woningen van het gas te halen en op een warmtenet aan te sluiten. Op dit moment telt Gelderland ruim 900.000 woningen. De resterende woningen moeten in de toekomst met duurzame gas of warmtepompen worden verwarmd.

Noodzaak

De provincie vindt de oprichting van het warmtebedrijf noodzakelijk omdat momenteel maar een paar honderd woningen per jaar op een warmtenet worden aangesloten. Daarbij gaat het voornamelijk om nieuwbouw, terwijl de bestaande bouw de grootste uitdaging is. Gemeenten hebben de regie over de warmtetransitie, maar geven in Gelderland aan dat ze hulp nodig hebben.

Nijmegen

Drie Gelderse gemeenten zijn al bezig met publieke warmtenetten: Lingewaard, Montferland en Harderwijk. Ook in Nijmegen is overigens een warmtenet, waarover in 2018 een kritisch rapport verscheen van de Nijmeegse rekenkamer. De warmte in Nijmegen is afkomstig van een afvalenergiecentrale. Het warmtenetwerk zelf is van het bedrijf Vattenfall.

Andere marktpartijen die in Gelderland warmtenetten hebben aangelegd, zijn EnNatuurlijk en Warmtebedrijf Ede.

Afval uit Italië

Statenlid René Westra van de VVD zei, afgelopen september in een statenvergadering, te hebben gehoord dat de Nijmeegse afvalcentrale wellicht afval uit Italië moet importeren om aan de warmteleverantie te blijven voldoen. 'Dat lijkt ons nou net geen goed plan', merkte hij op. 'We gaan geen extra CO2 genereren om die warmte te kunnen leveren.' Westra wil daarom zekerheid dat de marktpartijen, die straks de warmte leveren aan de verschillende publieke warmtenetten, dat op een duurzame manier blijven doen.

Keuzevrijheid

Het CDA vindt 'woonkostenneutraliteit' cruciaal: dat bewoners geen hogere lasten hebben na de aanleg van een warmtenet. De partij wil ook voorkomen dat publieke partijen voorgetrokken worden op private partijen. Daarnaast moet elke individuele huiseigenaar zelf kunnen kiezen hoe hij of zij z'n huis verwarmt, en elke gemeente de keuzevrijheid behouden met welke partij ze een warmtenet realiseert.

GWIB

Het aanleggen van een warmtenet is een traag proces. Het GWIB gaat de gemeenten helpen de infrastructuur van de warmtenetten te financieren, onder meer dankzij Europese subsidies. Volgens de provincie is de overheid gedwongen het voortouw te nemen in de warmtetransitie, omdat het voor marktpartijen niet rendabel is wijk voor wijk bestaande woningen van het gas te halen. Het onderzoeksbureau Berenschot is de afgelopen tijd kwartiermaker geweest.