Btw-plicht leidt tot afblazen fusie

De voorgenomen fusie tussen het waterlaboratorium HWL uit Haarlem en de stichting Waterproef uit Edam is wegens fiscale redenen van de baan: de huidige btw-vrijstelling van Waterproef zou binnen de nieuwe organisatie vervallen, waardoor het kostenvoordeel voor de aangesloten waterschappen nihil zou zijn. 

Besparing ingeboekt

Het Waterlaboratorium is vooral actief in de drinkwatersector en heeft Dunea (Zoetermeer), PWN (Haarlem) en Waternet (Amsterdam) als belangrijke opdrachtgevers. De Stichting Waterproef is een waterschapslaboratorium dat afvalwater, waterbodems en oppervlaktewater bemonstert voor Waternet en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De fusie tussen de twee laboratoria was vrijwel rond en zou een beoogde besparing van 10 procent hebben moeten opleveren. De beide besturen hadden tot 2020 een totale besparing van 9,5 miljoen ingeboekt.

Btw-vrij 

‘We gingen er daarbij wel vanuit dat de Btw-vrijstelling van Waterproef behouden zou blijven’, aldus Marcel Tielemans, directeur van het waterschapslaboratorium en kwartiermaker van de fusie. Deze stichting leverde – en lever t- volgens hem noncommerciële diensten aan niet commerciële instellingen. ‘Het werk en de opdrachtgevers bleven immers hetzelfde, dus waarom zou de fiscale positie veranderen’.

Tegenstrijdige signalen

In het gevoerde overleg met de belastingdienst kreeg Tielemans naar eigen zeggen aanvankelijk ook instemmende signalen. ‘Maar toen kregen we met een andere inspecteur te maken en lag het ineens veel moeilijker. Uiteindelijk werd de vrijstelling geschrapt en moesten Waternet en Hollands Noorderkwartier toch 21 procent btw gaan betalen. Daarmee ‘verdampte’ voor hen het voordeel. Reden om de fusie dan maar af te blazen.

Onbegrijpelijk

Tielemans stelt dat alle partijen zeer teleurgesteld zijn, maar begrijpt de afweging van Waternet en HHN heel goed. Voor de beslissing van de fiscus heeft hij daarentegen geen goed woord over. ‘Onze lobby heeft niet geresulteerd in meer flexibiliteit in de toepassing van de huidige btw-regels en dat vinden wij onbegrijpelijk. Waarom geen onderscheid gemaakt tussen btw-plichtige diensten, geleverd aan de drinkwatersector en vrijgestelde diensten geleverd aan de waterschappen?’

Kennisuitwisseling van de baan
De fusie paste precies in het streven van de overheid naar meer samenwerking en efficiëntie in de waterketen. ‘Het zou hebben geleid tot een sterk, regionaal verankerd watercycluslaboratorium, met alle synergievoordeel en kostenreductie van dien. En dat terwijl de kwaliteit van het wateronderzoek door onderlinge kennisuitwisseling en samenwerking alleen maar (nog) beter zou worden’.

Gevolgen voor andere fusieplannen onduidelijk

Of de beslissing om de waterschapstaken niet langer vrij te stellen van btw als er elders binnen de totale organisatie wel btw-plicht geldt ook gevolgen heeft voor andere voorgenomen fusies in de waterketen is vooralsnog niet duidelijk.