Europese richtlijn energiezuinige gebouwen aangenomen

Na een periode van onzekerheid en veel kritiek heeft het Europees Parlement de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) aangenomen. De richtlijn moet het energiegebruik van gebouwen terugdringen.

Presenteerblaadje

De EPBD is een soort Europees energielabel voor gebouwen. De nieuwe wetgeving bevat verplichtingen om de meest inefficiënte gebouwen te renoveren om de energie-efficiëntie te verbeteren. Bedoeling is dat de richtlijn tegelijkertijd de klimaatverandering aanpakt, de afhankelijkheid van de fossiele brandstoffen vermindert en de elektriciteitsrekening verlaagt. De oplossingen voor al deze problemen worden dus op een presenteerblaadje aangeboden, menen voorstanders.

Te bindend

Toch was de stemming niet bij voorbaat een gelopen race. 343 parlementsleden stemden voor, 216 tegen en er waren 78 onthoudingen. De tegenstemmers meenden vooral dat de richtlijn te bindend is en zijn bang dat er onvoldoende geld voor wordt uitgetrokken. Tot verbazing van Bas Eickhout van de fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie. ‘We hebben het hier over korte termijn investeringen voor lange termijn winst. In het meerjarig financieel kader is 110 miljard euro gereserveerd voor investeringen. Wij hebben het Comité van de EU gevraagd financieringsvoorstellen in te dienen. Zelfs vanit de REpower EU (een fonds om de afhankelijkheid van Russisch gas snel te verminderen/red.) is er geld beschikbaar’.

Saneringsverplichting

Toch heeft de stemming tot veel ongenoegen geleidt, vooral in Italië, waar rechtse partijen zich ertegen hebben verzet. Juist deze dagen werd een motie tegen deze richtlijn aangenomen door de meerderheid van de Italiaanse Kamer, die de richtlijn een ‘aanval op het Italiaanse gebouwenbestand’ noemt vanwege de saneringsverplichtingen die deze richtlijn oplegt. De critici noemen de timing is onredelijk. De richtlijn zou geen rekening houden met de verschillen tussen de verschillende lidstaten en geeft geen duidelijkheid over de verstrekte financiering. Onder deze omstandigheden wordt het volgens de tegenstanders een verkapte onroerendgoedbelasting, ten nadele van de burgers die enorme uitgaven zouden moeten doen om aan de verplichtingen van de richtlijn te voldoen. Dit alles zou nog verergerd worden door de stijging van de kosten van bouwmaterialen. Met name Italië zou daar zwaar onder leiden, onder meer omdat het land over veel onroerend goed van grote historische en culturele waarde beschikt. ‘Om nog maar te zwijgen van de gevolgen, zoals de risico's voor het bankwezen en de ontsiering van plaatsen die aantrekkelijk zijn voor het toerisme’, aldus Carlo Fidanza en Pietro Fiocchi van de Fratelli d'Italia, de rechtspopulistische partij onder leiding van Giorgia Meloni.

Ideologisch milieudenken

De richtlijn vindt ook weinig genade in de ogen van Isabella Tovaglieri (Lega, Fractie Identiteit en Democratie). ‘In naam van ideologisch milieudenken zal de richtlijn leiden tot een devaluatie van wat - voor veel gezinnen - hun enige bezit is, waardoor ze gedwongen worden gemiddeld 35.000 euro uit te geven om hun huis aan de nieuwe normen aan te passen. De regel is niet van toepassing in ons land, waar 75 procent van de gebouwen in een lagere energieklasse dan D valt en de renovatie van deze gebouwen, volgens gegevens van de nationale vereniging van bouwers, 630 jaar in beslag zou nemen, terwijl de richtlijn 7 jaar toestaat’.

Meer onverwacht was de kritiek van de Duitse Liberale Partij (FPD). Deze partij meent dat de wet te rigide is en dat er meer flexibiliteit moet zijn om vrijstellingen van renovatieverplichtingen af te geven voor gebouwen.

Geen sancties

De Ierse rapporteur Ciarán Cuffe (Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie) noemt het plan juist milieuvriendelijk, flexibel en realistisch. Elk land kan zijn eigen renovatieproject ontwikkelen waarbij bijvoorbeeld 15 procent van het onroerendgoedbestand buiten schot kan blijven en 22 procent van de religieuze, historische gebouwen en vakantiewoningen.

De richtlijn gaat ervanuit dat er in 2050 alleen nog klasse A gebouwen zijn in de Europese Unie. De wetgeving voorziet niet in sancties, dat is aan de lidstaten. Nu het Europees Parlement zich in meerderheid voor de richtlijn heeft uitgesproken, zullen er onderhandelingen met de lidstaten plaatsvinden over de definitieve tekst.