Grondgebruik slim op orde, en wat nu?

Het grondgebruik is goed op orde, gefeliciteerd! Door middel van een projectmatige aanpak is het grondgebruik zorgvuldig en duidelijk geregeld, waarbij het grondeigendom weer op orde is gebracht. Er is een nul-situatie gecreëerd en nieuwe situaties van oneigenlijk grondgebruik kunnen sneller geconstateerd en opgelost worden. Om te zorgen dat het grondgebruik op orde blijft, is het van belang dat je niet gaat stilzitten. Als overheidsinstantie heb je een wettelijke plicht om je eigendommen goed op orde te houden. In dit artikel vind je enkele tips hoe je dit kunt doen. 

Wat is grondgebruik?

Elke gemeente en elk waterschap heeft te maken met bewoners of ondernemers die gebruik maken van hun grond. Soms zijn afspraken gemaakt over het grondgebruik, maar dit is niet altijd het geval. Het is belangrijk om het grondgebruik goed te regelen en op orde te krijgen. Op deze manier creëer je rechtsgelijkheid en duidelijkheid over het grondeigendom van de grond. Daarnaast voorkom je dat je het eigendom van de grond kwijtraakt door verjaring. Een praktijkvoorbeeld dat wij al vaker hebben gezien, is dat een herinrichting van een straat stil kwam te liggen doordat een strook grond die nodig is voor de herinrichting niet openbaar was ingericht maar particulier (en dit was niet bekend bij de gemeente!). Dit zijn natuurlijk vervelende situaties die je zoveel mogelijk wil voorkomen.

Hoe verder na een project grondgebruik?

Hoe zorg je ervoor dat de grondeigendommen goed geregeld blijven? Doordat een nul-situatie is gecreëerd kun je met een schone lei en een frisse blik kijken naar het grondgebruik en grondverkoop in de organisatie.  Er zijn een aantal aspecten van belang om rekening mee te houden. Het is namelijk zo dat er altijd weer nieuwe situaties opduiken. Helaas is dit niet te voorkomen, maar een duidelijk grondbeleid en de laagdrempelige mogelijkheid tot het indienen van een aanvraag kunnen hierbij wel helpen. Besteed aan het einde van het project alvast aandacht aan dit soort zaken en neem waar nodig maatregelen.

Hercontrole

Wij raden aan om ten minste elke vijf à tien jaar een hercontrole uit te voeren van het grondgebied ter bescherming van het eigendom. Door het uitvoeren van een hercontrole wordt onder andere het risico op verlies van eigendom door verjaring weggenomen. Ook kun je direct ingrijpen als nieuwe situaties van grondgebruik aan het licht komen. Daarmee blijft het aantal situaties behapbaar om zelf op te lossen.

Loop het beleid na

Het grondgebruik project is uitgevoerd aan de hand van een (soms speciaal hiervoor) opgesteld beleid. Belangrijk is om te kijken of het huidige beleid aangepast moet worden. Hiermee kan beter worden aangesloten op de praktijk. Binnen een grondgebruik project is het doel vaak om het bestaande gebruik te legaliseren. Het is van belang om jezelf af te vragen of de verkoop van openbaar groen nog wenselijk is na afronding van het grondgebruik project, of dat je het resterende openbaar groen ook openbaar wil houden. Houd hierbij ook rekening met (toekomstige) ontwikkelingen. Zo zijn er een hoop ontwikkelingen gaande op het gebied van klimaatdoelstellingen, neemt de druk op de openbare ruimte toe en is er een woningtekort. Bij de beoordeling of grond verkocht kan worden, dient met deze aspecten rekening gehouden te worden. Van belang hierbij is om ook een onderscheid te maken tussen aanvragen en bestaande situaties. Het verschil is dat het gaat om grond die al door bewoners in gebruik is genomen, tegenover gronden die nu nog openbaar zijn ingericht. Hierdoor kan het wenselijk zijn om voor in gebruik genomen gronden, een andere beoordeling aan te houden dan voor nieuwe aanvragen. Zorg ervoor dat de criteria voor de beoordeling van grondgebruik en de uitgifte van reststroken duidelijk zijn vastgelegd in het beleid.

Neuzen dezelfde kant op

Om te zorgen dat het beleid effectief uitgevoerd kan worden en de beoordeling van grondverkoop vlot verloopt, is het belangrijk dat er intern draagvlak wordt gecreëerd. Het is belangrijk dat organisatiebreed wordt gecommuniceerd wie verantwoordelijk is voor dit thema en hoe dit uitgevoerd wordt. Kort gezegd: alle neuzen dezelfde kant op zorgt ervoor dat vraagstukken over grondgebruik en grondverkoop goed worden opgepakt.

En nu zelf aan de slag!

Hierboven hebben we enkele tips gegeven om zelf je grondeigendom op orde te houden na een grondgebruik project. Hoewel het grondgebruik succesvol is aangepakt, is dit een steeds terugkerend thema. Je kunt dus zeker niet achterover leunen! Bedenk tijdig welke maatregelen genomen kunnen worden om je eigendommen te blijven beschermen. Houd rekening met bovenstaande punten en wees je ervan bewust dat er ook capaciteit nodig is om de gemeentelijke eigendommen te beschermen.